Δευτέρα 31 Μαρτίου 2014

ΒΙΒΛΙΟΜΑΡΤΗΣ ΓΔΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΠΑΛΟΥΚΟΚΑΥΤΗΣ

Θα μπορούσε να ξεκινούσε έτσι μια παρουσίαση βιβλίων με την προυπόθεση ότι τα βιβλία που διαβάστηκαν είναι λιγότερα του αναμενομένου.
Θα μπορούσε να ξεκινούσε και μια συνόψιση του Μάρτη για τους φίλους τους Ολυμπιακούς καθότι χρόνια είχαν να φάνε τέτοια συμπυκνωμένη σφαλιάρα. Τέσσερις ήττες σε ένα μήνα ,δύο τριάρες ένας ευρωπαικός αποκλεισμός ,μία απώλεια αήττητου ,ένας διασυρμός απ'τον αιώνιο…
Όμως εδώ σχολιάζουμε βιβλία οπότε ας μην παρασυρθούμε από ποταπά συναισθήματα. Στο κάτω κάτω στη ζωή όλα κύκλους κάνουν.
Πάμε να δούμε τα βιβλία λοιπόν…
Αυτό το μήνα διάβασα κυρίως αστυνομική λογοτεχνία ,για την οποία έχω μιλήσει και στο παρελθόν. Κατά τη γνώμη μου αυτό το είδος όταν παρουσιάζεται σωστά είναι άκρως λογοτεχνικό και έχει τη δυνατότητα να σε παρασύρει σε ένα ταξίδι που δε θέλεις να εγκαταλείψεις πριν το τελειώσεις.
Ο συγκεκριμένος συγγραφέας ζει στο Εδιμβούργο και αναδεικνύει αυτή την κατά γενική ομολογία υπέροχη πόλη σε συμπρωταγωνιστή των ιστοριών του.
Ο Ράνκιν κυριολεκτικά μας παίρνει μαζί σαν τον άνεμο και πετάμε μέσα από τα κοφτερά φαράγγια που σου αρπάζουν την ανάσα , ακολουθούμε τους μοναχικούς εθνικούς δρόμους του βορρά και βαδίζουμε βήμα βήμα στις μυθικές λίμνες.
Αν έχεις επισκεφτεί έστω και μία φορά τη Σκωτία ,ο Ράνκιν είναι ο άνθρωπος σου για να σε ξαναταξιδέψει μέσα από τα βιβλία του αναπαριστώντας και την παραμικρή λεπτομέρεια.
Βασικός του πρωταγωνιστής ο επιθεωρητής με το όνομα γρίφος (Ρέμπους), ο οποίος μέσα από μια πλειάδα βιβλίων γερνάει ,γίνεται παράξενος και στο τέλος συνταξιοδοτείται αλλά παραμένει πάντα μάχιμος βοηθώντας στις εξιχνιάσεις μυστηρίων όπως και με όποιον τρόπο μπορεί.
Αυτό το τελευταίο βιβλίο βρίσκει τον Ρέμπους σε αυτή την κατάσταση ενώ ερευνά την εξαφάνιση ενός αριθμού κοριτσιών στον επαρχιακό δρόμο Α9 σε ένα βάθος χρόνου που αγγίζει μια εικοσαετία.
Βιβλίο που σε αρπάζει το ίδιο από το χέρι ,κερδίζει την προσοχή σου ,τον σεβασμό σου και δε σε αφήνει μέχρι να το τελειώσεις.

Και το άλλο βιβλίο λειτουργεί πάνω στα ίδια χαρακτηριστικά ,μόνο που εδώ ο Ράνκιν ,συγγραφική ανγκαιότητα γαρ, εισάγει ένα νέο πρωταγωνιστή ,τον επιθεωρητή Φοξ (πάλι εδώ έχουμε παιχνίδι με το όνομα) ο οποίος υπηρετεί στο σώμα ελέγχου διαφθοράς της αστυνομίας και πολλές φορές έρχεται σε σύγκρουση με τον προηγούμενο πρωταγωνιστή, τον Ρέμπους.
Και εδώ η Σκωτία είναι πανταχού παρούσα και πιστεύω ότι για ένα λαό οπως είμαστε εμείς οι Έλληνες ,η προβολή του τοπίου αποκτά ιδιαίτερη αξία και βάθος.Όμορφο και αυτό.


Τέλος διάβασα μια μυθοπλασία πάνω στη ζωή του Λόρκα, τον Ουρουγουανό εραστή.
Το βιβλίο είναι γραμμένο από τον ανερχόμενο αστέρα Ρονκαλιόλο αλλά το συγκεκριμένο πόνημα υπήρξε κάπως άνευρο παρότι παρουσιάζει αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία από τη ζωή του Λόρκα στην Λατινική Αμερική.


Και μιας και το τελευταίο βιβλίο ήταν πάνω στην Ουρουγουάη ,παραθέτω και ένα εκπληκτικό κομμάτι για τη ζωή των Ουρουγουάνων.

Πέμπτη 27 Μαρτίου 2014

ΙΣΤΟΡΙΑ 4 . β. Η αντίδραση του Πρίγκιπα. γ. η στάση των Μεγάλων Δυνάμεων και οι διπλωματικοί ελιγμοί του Βενιζέλου.

Σε αυτήν την υποενότητα ,τα πράγματα μας τα μπερδεύει λίγο οι τίτλος αφού στην περιγραφή που ακολουθεί τον τίτλο έχουμε και αναφορά για την αντίδραση της Βασιλείας αλλά και της Ελληνικής κυβέρνησης στο κίνημα του Θερίσου.

Παραθέτω την προκήρυξη με την οποία ο Βενιζέλος γνωστοποίησε τις προθέσεις του στον Κρητικό Λαό.
Θέρισον, 3 Απριλίου 1905.
Αγαπητοί συμπατριώται,
Η κατάστασις των πραγμάτων συνοψίζεται εις τα εξής:
Πανταχόθεν της Νήσου, το Προεδρείον της Συνελεύσεως λαμβάνει λαοψηφίσματα της Ενώσεως της Κρήτης μετά της Ελλάδος και δήλωσιν των κατοίκων περί της αμετατρέπτου αποφάσεώς των να εμμείνωμεν εις το πρόγραμμα τούτο.
Ενοπλοι συναθροίσεις υπάρχουσιν και εις άλλα μέρη της νήσου. Καθ? εκάστην καταφθάνουν πληρεξούσιοι των επαρχιών, αίτινες δεν είχαν αποστείλει ενταύθα τοιούτους.
Η Συνέλευσις δι? εγγράφου της έκαμεν έκκλησιν εις την φιλοπατρίαν και των άλλων κομμάτων, όπως πάντες προσχωρήσωσιν εις των υπό τόσω αισίους οιωνούς αρξάμενον ιερόν αγώνα.
Υπάρχει βεβαιότης ότι η προσεχώς συνερχόμενη Βουλή θα κηρύξη την Ενωσιν, οπότε σύσσωμος ο Κρητικός λαός θα παραστή ενώπιον του πεπολιτισμένου κόσμου, διεκδικών τα απαράγραπτα δίκαιά του.
Αι διαθέσεις των Προστάτιδων Δυνάμεων απεδείχθησαν εμπράκτως λίαν ευμενείς προς τον Κρητικό λαόν και προς την Επανάστασιν. Απόδειξις δε τούτου και η συγκατάθεσις αυτών να έλθωσιν εις απ? ευθείας διαπραγματεύσεις, μετά των επαναστατών, περί μεταρρυθμίσεων.
Αν επρόκειτο απλώς περί μεταρρυθμίσεων ή συνεννόησις ημών μετά των προστάτιδων Δυνάμεων θα ήτο δυνατόν να γίνει εντός ολίγων ημερών, αλλά δεν πρόκειται περί τοιούτων, αλλά περί της Ενώσεως, διότι είμεθα πεπεισμένοι ότι οιαδήποτε βελτίωσις και τροποποίησις του σημερινού καθεστώτος δεν είναι πλέον βιώσιμος. Η επιτυχία του ιερού σκοπού μας εξαρτάται από την επιμονήν, υπομονήν, σύνεσιν και ομόνοιαν σύμπαντος του Κρητικού λαού, επικαλούμεθα δε την συνδρομήν και φιλοπατρίαν πάντως αδιακρίτως, πάσης κομματικής αποχρώσεως.
Είμεθα όλοι αδελφοί και πάντες ανεξαιρέτως εμφορούμεθα υπό των αυτών πατριωτικών αισθημάτων, η πατρίς δε έχει την ανάγκην όλων ημών.
Αι σχέσεις ήμων προς τα διεθνή στρατεύματα είναι άρισται και θα τας διατηρήσωμεν τοιαύτας. Το Προεδρείον της Συνελεύσεως εξέδοτο σχετικήν εγκύκλιον προς τον λαόν, όπως απέναντι των διεθνών στρατευμάτων τηρή ευλάβειαν και φιλικές σχέσεις.
Σύμπας ο πεπολιτισμένος κόσμος συμπαθεί εις τον αγώνα μας.
Θάρρος αδελφοί και ο Θεός είναι μεθ? ημών. Ο ιερός ημών αγών θα θριάμβευση. Σας ασπαζόμεθα οι συμπατριώτες σας

Ελευθέριος Βενιζέλος, Κ.Μ. Φούμης, Κ. Μάνος, Ι.Α. Παπαγιαννάκης, Μ. Χατζάκης, Γ. Πλουμής, Π. Φιωτάκης, Μιχ. Ηλιακής, Εμμ. Μουντάκης, Ι.Γ. Ηλιακής, Α. Παπαδογιάννης,
Γ. Βουρδουμπάκης, Ν. Πιστολάκης, Ν. Σακλαμπανάκης, Η. Αντωνακάκης, Μ.Γ. Ξενάκης,
Ιωάννης Καλογερής, Κυρ. Φρατζεσκάκης, Γ. Κονταδάς, Κακούρης, Εμμ. Παπαδάκης,
Ε.Ν. Κατσούλης, Χναράς, Μ. Μαλανδράκης, Εμμ. Παπαδερός, Εμμ. Μανωλικάκης, Γεωργ. Γεωργιακάκης.

Καταπληκτική δουλειά ,όλο το κρητικό ζήτημα που διδασκόμαστε σε δυόμισι λεπτά.

Όσο για το ίδιο το κίνημα και τις αντιδράσεις του έχουμε τα εξής…

Οι ένοπλοι του Θερίσου δεν ξεπερνούσαν τους 1200. Τόσους ακριβώς άντρες διέθετε και η κρητική χωροφυλακή που στήριζε τον πρίγκηπα. Το 5% της δύναμής της αυτομόλησε στους Θερισιανούς. Οι κινηματίες διατήρησαν τον κύριο όγκο των δυνάμεών τους στις βόρειες επαρχίες του σημερινού νομού Χανίω. Οι χωροφύλακες έπρεπε να καλύψουν όχι μόνο την πόλη και την ύπαιθρο του νομού αλλά και να προλάβουν ανταρσίες σε όλη την Κρήτη. Ο πρίγκιπας ζήτησε την συνδρομή των κατοχικών δυνάμεων. Οι αγγλικές, οι γαλλικές και οι ιταλικές απέφυγαν να πάρουν μέρος στην σύγκρουση. Η στάση των Ιταλών είχε ιδιαίτερη σημασία. Οι τρεις βόρειες επαρχίες ήταν της δικαιοδοσίας τους. Δύο φορές, μια στο Καστέλι Κισάμου και μια στο Βάμο, με την κατάληψη των κωμοπόλεων απέτρεψαν την αιματοχυσία. Οι Ρώσοι συστρατεύτηκαν με την Αρμοστεία. Ο πρίγκηπας δεν ήταν μόνο πρωτοξάδερφος του Τσάρου. Πριν από 15 χρόνια του είχε σώσει τη ζωή. Ο Τσάρος χρωστούσε ευγνωμοσύνη στο Γεώργιο και οι Ρώσοι στρατιωτικοί ευγνωμοσύνη στον Τσάρο που τους κρατούσε στην Κρήτη και όχι στα μέτωπα του ρωσοϊαπωνικού πολέμου. Οι Ρώσοι πολέμησαν σκληρά το Κίνημα όχι μόνο στο νομό Ρεθύμνου – που κατείχαν – αλλά και στον Αποκόρωνα και όπου αλλού μπόρεσαν. Ήταν οι μόνοι από τους ξένους που δέχτηκαν τα ανταποδοτικά πυρά των Θερισιανών. Οι κινηματίες επέλεγαν τακτικές από τις πατροπαράδοτες του ανταρτοπολέμου. Απέφευγαν όσο μπορούσαν τιε μετωπικές συγκρούσεις. Δεν σπαταλούσαν δυνάμεις. Επέλεγαν στόχους ειδικής αξίας. Περιφερειακά λιμάνια για να εισάγουν εφόδια. Υποτελωνεία για να εισπράττουν δασμούς. Διατηρώντας άπαρτο το Θέρισο μπορούσαν να πραγματοποιούν επίδειξη δύναμης στο οπτικό πεδίο των ξένων διπλωματών και να αποδεικνύουν την ανημπόρια του Αρμοστή να τους νικήσει. Αυτό έφτανε για να ροκανίσει το κύρος του. Εγκέφαλος του Θερίσου ήταν βέβαια ο Βενιζέλος. Καθοδηγούσε την τακτική. Επέβλεπε την εφαρμογή της. Φρόντιζε για την εξασφάλιση πόρων. Κατηύθυνε με αλληλογραφία τους εκπροσώπους του Κινήματος στην Αθήνα. Έπαιρνε καθημερινά δεκάδες επιστολές με πληροφορίες απ’ όλη την Κρήτη και έστελνε δικές του με οδηγίες σε όλη την Κρήτη με ειδικούς αγγελιαφόρους. Φρόντιζε να μαθαίνει τις κινήσεις των προξένων της Χαλέπας. Διατηρούσε επαφές με διευθυντές και στελέχη αθηναϊκών εφημερίδων. Έδινε συνεντεύξεις…


Για να πάρετε μια μικρή εικόνα του Θερίσου (τουριστικά)

Πέμπτη 20 Μαρτίου 2014

ΙΣΤΟΡΙΑ 4 Η επανάσταση του Θερίσου Α. αίτια και αφορμές

Ξεκινάμε λοιπόν με άλλο ένα διχασμό ,προγενέστερο αυτή τη φορά με πρωταγωνιστές ποιους άλλους ; τους συνήθεις ύποπτους Γλυξμπουργκέικο και Βενιζέλο.Στις 17 Μαΐου 1901, ο Βενιζέλος σε έκθεσή του παρέθεσε τους λόγους που τον υποχρέωναν να παραιτηθεί, την δε επομένη τους είπε και προφορικά στον Ύπατο Αρμοστή. Στις 18 Μαΐου ο Βενιζέλος απολύθηκε επειδή δημόσια υποστήριξε απόψεις αντίθετες μ' αυτές που πρέσβευε ο Αρμοστής. Και τέθηκε πλέον επικεφαλής της αντιπολίτευσης. Επί τρία χρόνια διεξήχθη μια σκληρότατη πολιτική διαμάχη, η διοίκηση παρέλυσε και κυριάρχησε η οξύτητα στο νησί. Και, αναπόφευκτα, τον Μάρτιο του 1905 ξέσπασε επανάσταση, της οποίας επικεφαλής τέθηκε ο Βενιζέλος.

Στις 26 Φεβρουαρίου 1905 η «Ηνωμένη Αντιπολίτευση» διακήρυττε πως μόνη ορθή λύση ήταν η Ένωση, προσωρινό στάδιο η πλήρης αυτονομία. Στις 10 Μαρτίου 1905 συνήλθε συνέλευση στον Θέρισο υπό τους Ελευθεέριο Βενιζέλο, Κωνσταντίνο Φούμη και Κωνσταντίνο Μάνου, που κήρυξε "την πολιτικήν ένωσιν της Κρήτης μετά της Ελλάδος εις εν μόνον ελεύθερον συνταγματικόν κράτος", έδωσε δε και σχετικό ψήφισμα στις Μεγάλες Δυνάμεις, όπου υποστήριζε ότι το νόθο μεταβατικό καθεστώς εμπόδιζε την οικονομική ανάπτυξη του νησιού και η μόνη φυσική λύση του κρητικού ζητήματος ήταν η ένωση.
Στις 7 Απριλίου συνήλθε τακτική συνέλευση στα Χανιά, η οποία ομοίως κήρυξε την ένωση, ενώ ένας από τους συμβούλους του Ύπατου Αρμοστή παραιτήθηκε και πήγε στον Θέρισο να ενωθεί με τους επαναστάτες. Ο Ύπατος Αρμοστής απαίτησε από τους επαναστάτες να παραδώσουν τα όπλα μέσα σε 36 ώρες, μετά την παρέλευση των οποίων κήρυξε τον στρατιωτικό νόμο σε όλο το νησί με την έγκριση των Δυνάμεων, διέταξε συλλήψεις και φυλακίσεις αντικαθεστωτικών κι επέβαλε λογοκρισία στον τύπο. Έπειτα κάλεσε σε σύσκεψη τους προξένους και ζήτησε να λάβουν επείγοντα μέτρα για την "καταστολήν του κινήματος". Για να αυξήσει τις ένοπλες δυνάμεις του συγκρότησε το σώμα των "Δημοφρουρών". Οι Μεγάλες Δυνάμεις έστειλαν μήνυμα στους επαναστάτες ότι θα χρησιμοποιούσαν στρατεύματα προκειμένου να επιβάλουν τις αποφάσεις τους. Σε απάντηση οι περισσότεροι βουλευτές της τακτικής συνέλευσης πήγαν στον Θέρισο να ενωθούν κι αυτοί με τον Βενιζέλο.


Ο πρίγκιπας δεν διέθετε άλλες δυνάμεις εκτός της Κρητικής Χωροφυλακής (που έμεινε πιστή σ' αυτόν) και η οποία δεν αυξήθηκε από τους Δημοφρουρούς, ενώ και οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν για κοινή δράση. Μεγαλύτερη στρατιωτική δράση ανέπτυξαν οι Ρώσοι, οι οποίοι κατέλαβαν ή βομβάρδισαν θέσεις επαναστατών. Οι πρόξενοι των Μεγάλων Δυνάμεων συναντήθηκαν με την επαναστατική τριανδρία στις Μουρνιές, σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί συμφωνία, χωρίς αποτέλεσμα. Η επαναστατική κυβέρνηση ζήτησε να χορηγηθεί στην Κρήτη πολίτευμα ανάλογο μ' αυτό της Ανατολικής Ρωμυλίας. Στις 18 Ιουλίου οι Δυνάμεις κήρυξαν τον στρατιωτικό νόμο, κάτι που δεν αποθάρρυνε τους επαναστάτες. Στις 15 Αυγούστου η τακτική συνέλευση των Χανίων ψήφισε τις περισσότερες από τις μεταρρυθμίσεις που ζητούσε ο Βενιζέλος.
Συναντήθηκαν και πάλι μαζί του οι πρόξενοι και έκαναν δεκτές τις μεταρρυθμίσεις που πρότεινε. Αυτό οδήγησε στον τερματισμό της επανάστασης του Θερίσου και στην παραίτηση του Ύπατου Αρμοστή πρίγκιπα Γεωργίου. Οι Μεγάλες Δυνάμεις τον Αύγουστο του 1906 είχαν παραχωρήσει στο βασιλιά των Ελλήνων Γεώργιο Α΄, το δικαίωμα να διορίζει εκείνος τον Ύπατο Αρμοστή, χωρίς να χρειάζεται η έγκριση της τουρκικής κυβέρνησης. Μετά την παραίτηση του πρίγκιπα Γεωργίου στις 12 Σεπτεμβρίου, τοποθετήθηκε στη θέση αυτή ο Αλέξανδρος Ζαΐμης ενώ επετράπη Έλληνες αξιωματικοί και υπαξιωματικοί να αναλάβουν την οργάνωση της Κρητικής Χωροφυλακής. Μόλις οργανώθηκε Χωροφυλακή άρχισαν να αποχωρούν τα ξένα στρατεύματα από το νησί.
Οι αυθαιρεσίες του Αρμοστή Κρήτης Πρίγκιπα Γεώργιου προκάλεσαν την οργή των Κρητικών και το 1905 εξεγέρθηκαν εναντίον του πραγματοποιώντας τη περίφημη "Επανάσταση του Θέρισου". Αποτέλεσμα ήταν να αναγκαστεί σε παραίτηση ο παλιός αρμοστής και να οριστεί νέος ο Αλέξανδρος Ζαϊμης. Στα γεγονότα εκείνης της εποχής αναδείχθηκε η μεγάλη πολιτική φυσιογνωμία του Ελευθέριου Βενιζέλου που σφράγισε με τη παρουσία του την νεώτερη ιστορία της Ελλάδας. Στις 24 Σεπτεμβρίου 1908 οι Κρητικοί κήρυξαν την Ένωση με την Ελλάδα, αλλά η Ελληνική Κυβέρνηση δεν τη δέχτηκε, γιατί φοβόταν πόλεμο με την Τουρκία. Η Ένωση με την Ελλάδα, που τόσο αίμα και τόσα δάκρυα κόστισε στην ηρωική Μεγαλόνησο, πραγματοποιήθηκε με την κήρυξη του Βαλκανικού πολέμου στις 12 Οκτωβρίου 1912. Ειδικότερα, και μετά από όλα τα ως άνω, στις 17/30 Μαΐου 1913 επικυρώθηκε η τελική ένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα και υψώθηκε η Ελληνική σημαία στο νησί.
Τον Σεπτέμβριο του 1908 ο αυτοκράτορας της Αυστρουγγαρίας ανακοίνωσε την προσάρτηση της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και ο ηγεμόνας της Βουλγαρίας την ανεξαρτησία της. Οι Κρητικοί δεν έχασαν την ευκαιρία. Στις 24 Σεπτεμβρίου 1908 ξέσπασε επανάσταση στο νησί. Χιλιάδες πολίτες των Χανίων και των γύρω περιοχών την ημέρα αυτή συγκρότησαν συλλαλητήριο, στο οποίο ο Βενιζέλος κήρυξε την οριστική ένωση της Κρήτης με την μητέρα Ελλάδα. Έχοντας συνεννοηθεί με την ελληνική κυβέρνηση, ο Ζαΐμης αναχώρησε για την Αθήνα πριν από το συλλαλητήριο. Συγκλήθηκε η συνέλευση και κήρυξε την ανεξαρτησία της Κρήτης, η σημαία της κρητικής πολιτείας υποστάλληκε για να δώσει την θέση της στην ελληνική, οι δημόσιοι υπάλληλοι ορκίσθηκαν πίστη στον βασιλιά Γεώργιο Α΄ της Ελλάδας, ενώ διορίστηκε πενταμελής εκτελεστική επιτροπή με την εντολή να κυβερνήσει το νησί εν ονόματι του βασιλιά των Ελλήνων και σύμφωνα με τους νόμους του ελληνικού κράτους. Πρόεδρος της επιτροπής ήταν ο Μιχελιδάκης με τον Βενιζέλο υπουργό Εξωτερικών και Δικαιοσύνης. Τον Απρίλιο του 1910 συγκλήθηκε νέα συνέλευση, της οποίας ο Βενιζέλος εκλέχθηκε πρόεδρος ενώ κατόπιν έγινε πρωθυπουργός. Όλα τα ξένα στρατεύματα έφυγαν από την Κρήτη και η εξουσία περιήλθε εξ ολοκλήρου στην κυβέρνηση Βενιζέλου.
Η ελληνική κυβέρνηση, για να αποφύγει την τουρκική, αλλά και τις διεθνείς αντιδράσεις, δεν προχώρησε στην επίσημη αναγνώριση της Ένωσης. Αργότερα ο Βενιζέλος έφυγε από την Κρήτη για την Αθήνα, όπου έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας. Το 1911 οργανώθηκαν ένοπλες λαϊκές συγκεντρώσεις, που έγιναν εντονότερες με την άρνηση του Βενιζέλου να δεχτεί την είσοδο των Κρητών βουλευτών στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, πράγμα που δεν επέτρεπαν οι συνθήκες. Με την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων το 1912, η Ελληνική Βουλή έκανε δεκτούς τους Κρήτες βουλευτές με ενθουσιασμό και θερμές εκδηλώσεις. Ο Πρόεδρος της Βουλής διάβασε ψήφισμα, σύμφωνα με το οποίο «η Ελλάς αποδέχεται όπως του λοιπού ενυπάρχη κοινόν Κοινοβούλιον δια το ελεύθερον Βασίλειον και την νήσον Κρήτην». Ο Βενιζέλος δεν έπραξε τίποτε περισσότερο από το να στείλει ως Γενικό Διοικητή το Στέφανο Δραγούμη (12 Οκτωβρίου), ώστε να μη διαταράξει τις διπλωματικές σχέσεις με τις ευρωπαϊκές μεγάλες δυνάμεις και αναμένοντας την ήττα της οθωμανικής Τουρκίας στον πόλεμο.
Η οριστική λύση του Κρητικού ζητήματος δόθηκε στη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων, το Φλεβάρη του 1913. Στις 14 του μηνός υπεστάλησαν από το φρούριο της Σούδας οι σημαίες των Μεγάλων Δυνάμεων και της Τουρκίας. Με τη συνθήκη του Λονδίνου, το Μάιο του 1913, παραχωρήθηκε και τύποις η Κρήτη στην Ελλάδα, σύμφωνα με το άρθρο 4 της συνθήκης. Η ένωση έγινε με επίσημη τελετή στο φρούριο Φιρκά στις 1 Δεκεμβρίου 1913, παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Βενιζέλου. Τέλος, το 1923, με την ανταλλαγή των πληθυσμών, έφυγαν και οι τελευταίοι Μουσουλμάνοι κάτοικοι του νησιού για την Μικρά Ασία.

Τετάρτη 19 Μαρτίου 2014

ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Μια επίσκεψη μου στο βράχο της Ακρόπολης μου ξαναθύμισε τι στολίδι έχουμε δίπλα μας και από τη ρουτίνα της καθημερινότητας έχουμε ξεχάσει σχεδόν ότι υπάρχει.
Εκεί πάνω ,σε μια εξαιρετικής ηλιοφάνειας μέρα ένοιωσα ότι είχα τα πάντα.Ορίζοντα ,προοπτική ,φως ,χρώμα και κυρίως ζέστη μέσα μου
Κάπως έτσι πρέπει να ορίζεται φευγαλέα η ευτυχία.
Παραθέτω κάποιες σκέψεις που μου δημιούργησε αυτή η επίσκεψη λοιπόν.
Ευρισκόμενος για πρώτη φορά στην Ελλάδα κάποιος , δεν γίνεται να μην παρατηρήσει το φως. Δε γίνεται να μην σκεφτεί πως το φως εδώ είναι διαφορετικό .Πως είναι πιο ζεστό από το συνηθισμένο και δίνει από μόνο του νόημα σε κάθε χρώμα και κάθε σκιά απόχρωσης.
Είναι αυτό το φως που έλαμψε πάντω στα πεντελικά μάρμαρα του Παρθενώνα και πιθανότατα αυτό που ενέπενευσε την ανάγκη για δημοκρατία.


Θεωρώ βέβαιο ότι η Δημοκρατία σαν ιδέα δε θα μπορούσε να είχε συλληφθεί σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου γιατί είναι το φως αυτό που ζέστανε τα μυαλά των ανθρώπων ,αυτό που ενέπνευσε την ιδέα των ίσων δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων κάτω από αυτόν τον ουρανό.
Όταν λούζεσαι με αυτό το φως δε γίνεται να μη συνομολογήσεις ότι κάτω από αυτό το στερέωμα όλοι οι άνθρωποι έχουν ίδια δικαιώματα στο να το απολαμβάνουν ,στο να υπάρχουν κάτω από αυτό ,στο να δημιουργούν με την καθοδήγησή του ,στο να είναι τελικά ελεύθεροι.
Κάπως έτσι πρέπει να εμπνεύστηκε ο Περικλής τη δημοκρατία ,κάπως έτσι πρέπει να ξεκίνησε ο Παρθενώνας. Σαν μια προβολή του εκτυφλωτικά λευκού πάνω στη σύνθεση του απέραντα γαλάζιου ουρανού που κάπου στο βάθος του ορίζοντα ενώνεται με το άλλο απέραντο γαλάζιο, αυτό της θάλασσας και γίνονται ένα.
Και όταν οι σκιές μεγαλώνουν και ο κόσμος σουρουπώνει ,είναι το φως που με την απουσία του μας υποδηλώνει την ύπαρξη του ,είναι οι όγκοι των ανθρώπινων δημιουργημάτων πο επιβάλονται με τις σκιές τους και μας αφήνουν τη βεβαιότητα πως σύντομα το φως θα επιστρέψει στη γενέτειρά του για να συνεχίσει το έργο που άφησε στη μέση.

Άρχισα με ήλιο ,κλεινω με φεγγάρι.

Σάββατο 15 Μαρτίου 2014

ΜΙΑ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ


Ταξιδεύω καθημερινά σχεδόν με τον προαστειακό και επιβιβάζομαι στο τρένο από τον σταθμό της Παλλήνης.
Εδώ και δύο μήνες δε λειτουργούν οι κυλιόμενες σκάλες του σταθμού αλλά το συνειδητοποίησα μόνο όταν είδα δύο ηληκιωμένες κυρίες να αγκομαχούν προσπαθώντας να ανεβούν τις ατελείωτες σκάλες, φράζοντας παράλληλα την άνοδο για τους υπόλοιπους μέχρι να τα καταφέρουν να φτάσουν στο επίπεδο του δρόμου.


Κατόπιν σκέφτηκα πως κακώς δεν είχαν χρησιμοποιήσει τον ανελκυστήρα και σημείωσα στο μυαλό μου να ελέγξω την επόμενη φορά που θα ταξίδευα με το μέσον αυτό ,αν ο ανελκυστήρας λειτουργεί.
Οποία έκπληξις !
Ούτε το ασανσέρ ήταν σε λειτουργία.
Αυτό με ώθησε να ρίξω μια πιο προσεκτική ματιά στο σταθμό.
Ανακάλυψα λοιπόν ότι ο σταθμός είναι αφημένος στην τύχη του.
Σπασμένες διαφημιστικές προθήκες ,ρολόγια που δε λειτουργούν ακυρωτικά μηχανήματα χωρίς μελάνι.
Μία στις δύο φορές το ένα από τα τρία ακυρωτικά μηχανήματα έχει πάνω του ένα χαρτί που αποτρέπει την ακύρωση εξαιτίας έλλειψης μελανιού.
Ο σταθμός θυμίζει σκηνικό αμερικάνικης ταινίας των σέβεντις και βάβαια μέσα σε όλα αυτά υπάρχει και πολλή βρωμιά γιατί πολύ απλά, στο καθάρισμα θα κολλήσουμε τώρα.
Εν τω μεταξύ ο σταθμός συνεχίζει να αποτελεί την Κύρου ανάβαση κάθε ηληκιωμένου και κάθε κινητικά ανήμπορου συμπολίτη μας και για αυτό το λόγο καλώ όποιον θεωρεί τον εαυτό του υπεύθυνο να ευαισθητοποιηθεί και να κάνει κάτι.
Έτσι θα έρθει η ανάπτυξη , όπως λέει και ο πρωθυπουργός μας;


Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΑ ΒΑΘΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣ ή Τρία διαφορετικά βιβλία ιστορίας

Όπως και σε όλους τους τομείς της ζωής μας ,εμείς οι Έλληνες χωριζόμαστε σε αυτούς που τους αρέσει η ιστορία και σε αυτούς που τη μισούν.
Κανένας όμως από εμάς δε δηλώνει αδιάφορος ,κάτι το οποίο μπορεί να χαρακτηρισθεί και θετικό ,καθότι δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την αδιαφορία γιατί ταυτόχρονα σημαίνει και άρνηση ενασχόλησης.
Δυστυχώς όμως παρότι η επιστήμη της ιστορίας γεννήθηκε σε αυτά τα χώματα ,δεν φροντίσαμε να την πάμε μέσα από την έρευνα ένα βήμα παραπέρα και έχουμε μείνει στα τετριμένα.
Για μας ιστορία είναι τρία πράγματα :αρχαιότητα,βυζάντιο και επανάσταση του 1821, άντε και ο Βενιζέλος.
Ούτε καν τα παγκόσμια γεγονότα. Όχι φυσικά πως τα προαναφερθέντα δεν είναι ένας τεράστιος τομέας της παγκόσμιας ιστορίας αλλά πως να το κάνουμε ,υπάρχουν και άλλοι τομείς που έχουν ενδιαφέρον ιστορικά και για τους οποίους παραμένουμε ανυποψίαστοι.
Πόσοι ας πούμε γνωρίζουμε ότι υπάρχει ιστορικός φαγητού ή ότι υπάρχει ολόκληρος τομέας που αχολείται με το άρωμα μέσα από την ισυορία ;
Γενικώς υπάρχουν τομείς ιστορικής μελέτης και παράλληλης κοινωνικής αλληλεπίδρασης που ούτε καν διανοούμαστε να τους αγγίξουμε.
Μέσα λοιπόν από αυτή τη λογική ,την αντίληψη του διαφορετικού μέσα από την ιστορία θα ήθελα να παρουσιάσω τρία βιβλία που με έχουν εντυπωσιάσει, που τα θεωρώ σημεία αναφοράς και που θα ήθελα να τα προτείνω στον καθένα να τα αποκτήσει και να τα διαβάσει.
Εγώ την εμπειρία της ανάγνωσής τους την είχα περίπου μια δεκαετία ,πριν σαφώς πριν να ξεκινήσω να γράφω στο μπλογκ, άρα πριν αρχίσω τις βιβλιοπαρουσιάσεις.
Ξεκινώ λοιπόν με δύο βιβλία του ιστορικού που για μένα υπήρξε μια αποκάλυψη ,του Μισέλ Παστουρό , όπου με τους δύο τίτλους, "Μπλε" και "Ριγέ" αγγίζει το θέμα της αντίληψης και της αποδοχής των χρωμάτων και των συνδυασμών τους από κοινωνικοιστορικής πλευράς.


Στο" Μπλε" για παράδειγμα μαθαίνουμε ότι το συγκεκριμένο χρώμα διέγραψε μια τεράστια πορεία στον άξονα των τεταγμένων, από το πλην μέχρι το συν άπειρο, για να καταλήξει να θεωρείται το χρώμα της ενωμένης Ευρώπης ενώ για παράδειγμα στην αρχαιότητα οι άνθρωποι , αρνούνταν ακόμη και να το μνημονεύσουν καθότι το θεωρούσαν χρώμα βάρβαρο.
Παράλληλα μαθαίνουμε για την πάλη των συντεχνιών ,αυτών που επεξεργάζονταν την πορφύρα και είχαν βασιλικά προνόμια και της νεόκοπης τάξης των επεξεργαστών λουλακιού που απειλούσαν να τους παραγκωνίσουν.
Μαθαίνουμε για το υψηλής ποιότητας λουλάκι της πόλης Νιμ που δίνει την ονομασία στα υφάσματα denim τα οποία γρήγορα αντικαταστάθηκαν από τα Jeans όπου Τζην έλεγαν οι Αμερικάνοι την ιταλική πόλη Genova από όπου έκαναν εισαγωγή υφασμάτων.
Δε θα σας τα πω όλα όμως .Τα υπόλοιπα μόνοι σας. Το βιβλίο αυτό πάντως είναι ένας θησαυρός.


Το ίδιο όμως είναι και το "ριγέ" , που επί σειρά ετών αποτελούσε σημάδι κοινωνικού αποκλεισμού γι αυτό άλλωστε και στις φυλακές οι κατάδικοι ενδύονταν με ριγέ.
Παράλληλα με το ριγέ όμως υπήρχε και η καταδίκη από την Καθολική εκκλησία της πολυχρωμίας και της ποικιλοχρωμίας ,κάτι που ερχόταν σε πλήρη διάσταση με τις ανώτερες ταξεις του αντίπαλου πολιτισμού ,του ισλαμικού.
Δύο καταπληκτικά βιβλία που το ένα συμπληρώνει το άλλο και που δεν θέλεις να τα αφήσεις από τα χέρια σου μέχρι να τα τελειώσεις. Είναι και μικρού σχετικά όγκου και τα δύο άλλωστε.


Τέλος θα προτείνω και ένα από τα πολλά αριστουργήματα της Yalom (ναι, της συζύγου του Yalom), τη "γέννηση της βασίλισσας του σκακιού".
Εδώ κι αν δεν υπεισέρχονται οι κοινωνικές αλλαγές ! Μαθαίνουμε λοιπόν πως η βασίλισσα στο σκάκι λαμβάνει τη δύναμη που έχει σήμερα,ταυτόχρονα με την άνοδο της Ισαβέλλας της Ισπανίας στο θρόνο της Καστίλλης.
Εκείνη την περίοδο σαν παραλληλισμός προς την Ισαβέλλα αρχίζει να μνημονεύεται και η Παναγία ,που μέχρι τότε παρέμενε σε δεύτερο ρόλο στα κείμενα.
Μέσα από τα πιόνια του σκακιού γίνεται μια ολόκληρη τομή της ευρωπαικής ιστορίας και μέσα από την αυξομοίωση της δύναμης του καθενός αλλά και του ονόματός του ,αντιλαμβανόμαστε ποιες τάξεις έλεγχαν τον κόσμο ανά αιώνα.
Τρομερό βιβλίο και αυτό , αλλά τι έβγαλε αυτή η οικογένεια και δεν ήταν καλό ; Μέχρι και ο γιος τους έχει κυκλοφορήσει ένα πόνημα για τα ταφικά έθιμα των λαών της Αμερικής ,μέσα από τα οποία αντιλαμβανόμαστε φυσικά ένα μέρος της κουλτούρας τους.
Κλείνω λακωνικά.Όπου τα βρείτε ,αγοράστε τα χωρίς δεύτερη σκέψη.
)
Και μιας και μιλούσαμε για το μπλε ,ένα τραγούδι από τους Μπλε.
)
Οι αγάπες δεν κρύβονται. Αφου μιλάει για κάτι μπλε...

Τετάρτη 12 Μαρτίου 2014

ΙΣΤΟΡΙΑ 4. Τα πρώτα νέφη

Ερχόμαστε στο κεφάλαιο από το οποίο αρχίζει η διαμάχη του πρίγκιπα Γεωργίου με τον Βενιζέλο πάνω στο ζήτημα της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα.Οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ιταλία απέσπασαν την Κρήτη από την Αυτοκρατορία του Σουλτάνου και την έθεσαν υπό τον έλεγχό τους. Εγγυητές της νέας τάξης στο νησί και των αποφάσεων των Δυνάμεων είναι ένας διεθνής στρατός κατοχής. Στο Ρέθυμνο εγκαθίσταται ρωσικός στρατός, στο Ηράκλειο αγγλικός, στον Άγιο Νικόλαο ιταλικός και στα Χανιά γαλλικός. Ουσιαστικά την κατέστησαν ένα διεθνές προτεκτοράτο κοινού ελέγχου με ένα καθεστώς Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου εγκαθιστώντας στις τρεις μεγάλες πόλεις δικό τους στρατό, με αρκετές πολιτικές αρμοδιότητες, και τοποθετώντας ηγεμόνα της νεότευκτης πολιτείας ένα πρόσωπο κοινής εμπιστοσύνης. Ο Πρίγκιπας Γεώργιος αποτελούσε διπλωματική επιτυχία της Ρωσίας, καθώς συνδεόταν φιλικά αλλά και συγγενικά με τον Τσάρο, αλλά συνταίριαζε και τα συμφέροντα της Αγγλίας, αφού ήταν γιος του αγγλόφιλου Έλληνα Βασιλιά και της Γαλλίας ως συμμάχου της Ρωσίας. Ο Πρίγκιπας Γεώργιος συνδεόταν συγγενικά από την πλευρά της μητέρας του με τον οίκο των Ρομανόφ, ενώ σε ένα ταξίδι στην Ιαπωνία είχε σώσει τον Τσάρο Νικόλαο από μία δολοφονική απόπειρα. Επίσης, διατηρούσε τις παραδοσιακές καλές σχέσεις της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδας με τον Βρετανικό θρόνο και οίκο ( στη διάρκεια του Α Π.Π. τάχθηκε με το πλευρό των Αγγλογάλλων, ενώ αντίθετα ο αδελφός του με την Γερμανία) Από τη μεριά της Ελλάδας, ικανοποιούσε πλήρως τις επιδιώξεις της για το προσεχές μέλλον αφού ακόμη δεν ήταν εφικτό να πραγματοποιήσει άμεσα την προσάρτηση της Κρήτης. Αποτελούσε ταυτόχρονα εγγύηση στους κρητικούς ηγέτες για την άμεση σύνδεση με τα ξένα οικονομικά και πολιτικά κέντρα καλύπτοντας όλες τις επιδιώξεις τους. Τα μεγάλα δάνεια των 6.000.000 και 9.300.000 φράγκων που έδωσαν οι Δυνάμεις στη νεοσύστατη Κρητική Πολιτεία δείχνουν το μέγεθος των φιλοδοξιών τους για το νησί και εξυπηρετούν την προοπτική της σύνδεσης και εξάρτησης με το ευρωπαϊκό κεφάλαιο.

Τον Σεπτέμβρη του 1900 ο Γεώργιος έκανε μία περιοδεία στην Ευρώπη, όπου πείσθηκε ότι η ένωση ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί. Πρότεινε τότε: «η εξουσία την οποίαν έχουν σήμερα αι Δυνάμεις επί της Κρήτης να μεταδοθή υπ’ αυτών εις τον βασιλέα της Ελλάδος. Ούτος δε να διορίση ένα εκ των υιών του ως αντιβασιλέα, όστις να κυβερνά τον τόπον χωρίς Βουλάς και σύνταγμα διότι με αυτά τα πράγματα ο τόπος δεν πάει μπροστά». Στόχος του Γεωργίου ήταν ένα απολυταρχικό καθεστώς, με συνδετικό κρίκο Ελλάδας και Κρήτης το πρόσωπό του. Οι βενιζελικοί υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση είναι αυταρχική και ότι ο λαός θέλει δημοκρατικότερη διακυβέρνηση. Οι βενιζελικοί, πέρα από την «φυσική» αντιπάθεια προς τους κυβερνητικούς, διαφωνούν στο ζήτημα της ένωσης, καθώς αυτό συνδέεται άρρηκτα με το θεσμικό καθεστώς της Πολιτείας, αλλά και τους όρους με τους οποίους θα γίνει η Ένωση. Θέλουν την ένωση, αλλά όχι άμεσα, αργότερα και μέσα σε ένα πλαίσιο που να τους ικανοποιεί. Ο Βενιζέλος είχε αντιληφθεί τα σχέδια των μεγάλων και γνώριζε τις εντολές που είχε ο πρίγκιπας. Αγωνίζεται να ενισχύσει την αυτονομία της Κρήτης, ζητά να διευρυνθεί η Κρητική χωροφυλακή και να αντικαταστήσει τα στρατεύματα των μεγάλων δυνάμεων που παρέμεναν στο νησί. Όσο θα υπήρχε ξένος στρατός δεν θα ήταν πραγματικά ελεύθερη η πατρίδα του. Αξιώνει το Σύνταγμα της Κρητικής Πολιτείας να γίνει φιλελεύθερο γιατί μόνο όταν ο Κρητικός λαός θα μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα θα μείνει άσβηστη η φλόγα του ενωτικού αγώνα. Απαιτεί, μετά τον τερματισμό της θητείας του πρίγκηπα, ο νέος αρμοστής να εκλεγεί από την Κρητική εθνοσυνέλευση και να διορισθεί εν ονόματι του βασιλιά των Ελλήνων – τότε ο βασιλιάς θα είχε το δικαίωμα να ανακαλέσει τον αρμοστή του και να κηρύξει την ένωση του νησιού με την Ελλάδα, χωρίς την έγκριση των μεγάλων: «Ούτως η Κρήτη θα απέβαινε‘‘Δέσποινα εν τω ιδίω οίκω’’... προς ταχυτέραν και ασφαλεστέραν επιτυχίαν τουεπιδιωκόμενου σκοπού, δηλαδή της ένωσης».

Τότε τα τοπικά προβλήματα λησμονήθηκαν και ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός με τον Γεώργιο στρέφεται κατά του Βενιζέλου για να συκοφαντηθεί ο αγώνας του με πρόσχημα την Κρητική χωροφυλακή. Τον κατηγορούν ότι θέλει ισχυρή χωροφυλακή γιατί έχει εγκαταλείψει το όνειρο της ένωσης και θέλει την Κρήτη ανεξάρτητη Πολιτεία. Από Αθήνα οι αρθογράφοι των Αθηνών συνιστούν: «Η Κρήτη είναι ελληνική. Ας στρέψωμε τα βλέμματά μας προς την Μακεδονία» «Η Κρήτη δεν είναι ακόμη ελληνική» απαντά ο Βενιζέλος «και πρέπει να γίνη πριν να τεθή μακεδονικόν ζήτημα, γιατί τότε η Ελλάς θα υποχρεωθή να συμβιβασθή – και θα κερδίση την Κρήτη, αλλά θα χάση την Μακεδονία». Η πολιτική εφημερίδα «Κήρυξ» εκδόθηκε αρχικά από τον Βενιζέλο, προκειμένου να υποστηρίξει τις θέσεις του και να αντιμετωπίσει τις κατηγορίες εναντίον του. Στο κύριο άρθρο του πρώτου φύλλου με τίτλο «Αντί Προγράμματος» αναπτύσσει τις θέσεις του και δηλώνει ότι είναι: «[...] Απαρασαλεύτως αφωσιωμένος εις την εθνικήν ιδέαν και βαθύτατα πεπεισμένος, ότι μόνην ριζικήν λύσιν του κρητικού ζητήματος θ’ αποτελέση η προς την Ελλάδα ένωσις [...]παραδίδοντας Κρήτην ευημερούσα και ακμάζουσα και όχι χρεωκοπημένη και παράλυτο [...]». Στα πρώτα πέντε βαρυσήμαντα άρθρα του με τίτλο »Γεννηθήτω Φως» δηλώνει ότι: «ο «Κήρυξ» διερμηνεύει τας πολιτικάς μου ιδέας». Αντίπαλη της εφημερίδα είναι η «Πατρίς» στην οποία αρθρογραφεί ο ιδιαίτερος γραμματέας του πρίγκιπα Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος. Ο δημοσιογραφικός αγώνας είναι σκληρός, εξοντωτικός. Δικαστικές διώξεις, ποινές και παύσεις ακολουθούν με οριστική παύση στις 14 Μαρτίου 1903 μαζί με την καταδίκη του Ελευθερίου Βενιζέλου «επί δημοσιογραφική εξυβρίσει» σε φυλάκιση 15 ημερών, την οποία και εξέτισε στις φυλακές του Ιτζεδίν.

)

Δευτέρα 10 Μαρτίου 2014

ΙΣΤΟΡΙΑ 4 Η περίοδος της δημιουργίας

Περνάμε σε ένα πάρα πολύ σημαντικό κεφάλαιο που παρουσιάζει το έργο που παρήγαγε η Κρητική Πολιτεία και μάλιστα το παρουσιάζει σε συνοπτική μορφή και δεν κουράζει τον μαθητή.

Στις 9 Δεκεμβρίου 1898 φθάνει στη Σούδα και αναλαμβάνει τη διοίκηση της νεοσύστατης Αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας, ως Ύπατος Αρμοστής, ο Πρίγκιπας Γεώργιος της Ελλάδας. Με την ίδρυση της "Κρητικής Πολιτείας", τα Χανιά γνωρίζουν την μεγαλύτερη ακμή στην ιστορία τους, ως πρωτεύουσα της Κρήτης. Συνεχίζουν να είναι έδρα του Αρμοστή και πρωτεύουσα του Κρητικού Κράτους, μεγάλο διοικητικό, πνευματικό, εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο. Η Κρητική Πολιτεία έχει δική της σημαία και νόμισμα - την Κρητική δραχμή - ιδρύεται η Τράπεζα Κρήτης, συντάσσεται το Σύνταγμα του Κρητικού Κράτους, γίνονται εκλογές για την ανάδειξη πληρεξουσίων, αρχίζει να εκδίδεται η Επίσημη Εφημερίδα της Κρητικής Πολιτείας και δημιουργείται η Κρητική Χωροφυλακή. Συγκροτείται το Συμβούλιο του Ηγεμόνα και συνιστώνται πέντε Ανώτερες Διευθύνσεις, αντίστοιχες με τα σημερινά Υπουργεία: Οικονομικών, Εσωτερικών, Δημοσίας Εκπαιδεύσεως και Θρησκευμάτων, Συγκοινωνιών και Ασφαλείας και Δικαιοσύνης (με Σύμβουλο-Υπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο).


Στη νέα κρητική πολιτεία η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος μαζί με όμιλο Άγγλων τραπεζιτών ίδρυσαν το 1899 την Τράπεζα Κρήτης. Αργότερα, με την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, η Τράπεζα Κρήτης απέκτησε το δικαίωμα κυκλοφορίας χαρτονομίσματος για τη δική της περιοχή, όπως η Ιονική στα Ιόνια Νησιά το 1864 και η Ηπειροθεσσαλίας το 1882. Συγχωνεύθηκε με την Εθνική το 1919.
Ταχυδρομείο

Μέχρι την δημιουργία της Κρητικής Πολιτείας, στην Κρήτη λειτουργούσαν τα εξής ταχυδρομεία: Αυστριακό, Τουρκικό, Ελληνικό, και κατά την μεταβατική περίοδο και το Γαλλικό, το Ιταλικό, το Αγγλικό και το Ρώσικο ταχυδρομείο, που εξυπηρετούσαν κυρίως τις ανάγκες των περιοχών που διοικούσαν οι δυνάμεις τους.
Μετά την δημιουργία του νέου κράτους, ιδρύθηκε στις 1 Μαρτίου 1900 η "Κρητική Ταχυδρομική Υπηρεσία", που λειτούργησε σ' ολόκληρο το νησί. Εξέδωσε κρητικά γραμματόσημα και ίδρυσε συνολικά 35 μόνιμα ταχυδρομικά γραφεία και 79 κινητά (αγροτικά). Τα γραμματόσημα αυτά κυκλοφόρησαν στην Κρήτη μέχρι την ένωση. Παράλληλα με την λειτουργία των Ταχυδρομικών γραφείων της Κρητικής Πολιτείας, στις 3 μεγάλες πόλεις της Κρήτης συνέχισαν να λειτουργούν μέχρι το 1914 περίπου, τα ξένα ταχυδρομικά γραφεία (Γαλλικό, Αυστριακό, Ιταλικό), που εκδίδαν και ειδικές σειρές γραμματοσήμων για την Κρήτη.
Ασφάλεια

Η κατάσταση από πλευράς δημόσιας ασφάλειας δεν ήταν καλή. Στην Κρήτη υπήρχε εκτεταμένη οπλοφορία από χριστιανούς και μουσουλμάνους, και εκτός από τα εθνικά προβλήματα υπήρχαν και προσωπικά, κομματικά και βεβαίως ενδημικά προβλήματα, όπως η ζωοκλοπή, βεντέτες κ.λ.π.. Οι κάτοικοι εγκατέλειπαν την ύπαιθρο και κατέφευγαν στις μεγάλες πόλεις για προστασία. Οι ξένοι διοικητές εκτελούσαν τα αστυνομικά τους καθήκοντα με τις δυνάμεις στρατού που είχαν στις περιοχές τους αλλά αναγκάστηκαν να συγκροτήσουν τμήματα χωροφυλακής από Κρητικούς, ο κάθε ένας στο νομό που διοικούσε. Η οργάνωση και ο τρόπος λειτουργίας του καθ' ενός από τα τέσσερα σώματα χωροφυλακής που δημιουργήθηκαν, ήταν σύμφωνη με τα ισχύοντα στη χώρα του κάθε διοικητή, αλλά και με την εμπειρία που είχε η κάθε χώρα από ανάλογες περιπτώσεις. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού ήταν να αστυνομεύεται η Κρήτη από τέσσερα ανεξάρτητα σώματα χωροφυλακής τα οποία ήταν οργανωμένα επάνω σε τελείως διαφορετικά πρότυπα. Τον Ιανουάριο του 1899 ο Γεώργιος κάλεσε στα Χανιά τους αρχηγούς χωροφυλακής των τεσσάρων διαμερισμάτων για ν' ακούσει τις προτάσεις τους όσον αφορά τη δημιουργία Κρητικής Χωροφυλακής. Το καλοκαίρι του 1899, ο λοχαγός των καραμπινιέρων Federico Craven, διορίσθηκε επίσημα διοικητής και οργανωτής της «Κρητικής Χωροφυλακής». Η Κρητική Χωροφυλακή είχε σημαντικά αποτελέσματα στην αποκατάσταση και διατήρηση της τάξης.
Οπλοφορία
Μετά την σφαγή των κατοίκων του Ηρακλείου, 10.000 ένοπλοι του Ηρακλείου-Λασιθίου και των άλλων διαμερισμάτων της Κρήτης συγκεντρώθηκαν και απειλούσαν να εκδικηθούν τους Τούρκους. Όλες οι πλευρές, η Εκτελεστική Επιτροπή της Συνελεύσεως των Κρητών, οι αρχηγοί και καπετάνιοι, οι αρχηγοί των Μεγάλων Δυνάμεων, ο Μητροπολίτης Κρήτης Ευμένιος, προέτρεπαν τους Ελληνοκρητικούς σε αυτοσυγκράτηση, ώστε να λυθεί ευνοϊκά το Κρητικό Ζήτημα. Παρ' όλα αυτά, άρχισαν αντεκδικήσεις από τους χριστιανούς εις βάρος του μουσουλμανικού στοιχείου, ενώ από τις Μεγάλες Δυνάμεις και την Εκτελεστική Επιτροπή ζητήθηκε ο αφοπλισμός και των δύο πλευρών. Οι μουσουλμάνοι που βρίσκονταν στο Ηράκλειο αφοπλίστηκαν, όμως οι χριστιανοί ήταν δύσπιστοι στο να παραδώσουν τα όπλα, αν δεν έφευγε ο τούρκικος στρατός από το νησί.
Στις 30 Οκτωβρίου 1898 ολοκληρώθηκε η εκκένωση του φρουρίου Ηρακλείου. Με προκήρυξή του ο Γεώργιος στις 26 Αυγούστου 1899 ζήτησε από τους Κρήτες να παραδώσουν τα όπλα, υποσχόμενος ότι θα ιδρύονταν «Ιστορικά Μουσεία», όπου και θα τοποθετούνταν. Μέρος των όπλων παραδόθηκαν, άλλα καταστράφηκαν, αρκετοί από τους 38.000 μουσουλμάνους από τα φρούρια επέστρεψαν στην επαρχία.
Οι διαμάχες μεταξύ των δύο στοιχείων συνεχίσθηκαν ως το 1913, με τη δημιουργία ένοπλων παρακρατικών οργανώσεων, «Ζουρίδες» για τους Τουρκοκρητικούς, «Εφτάρι» για τους Ελληνοκρητικούς, ιδίως στο Μονοφάτσι και Μαλεβίζι για την κυριαρχία των πλούσιων γαιών.
Εκπαίδευση

Η εκπαίδευση ήταν ήδη ανεπτυγμένη στην Κρήτη, αλλά με την σύσταση της Κρητικής Πολιτείας εμφάνισε νέα άνθηση. Η πρώτη νομολογία για την εκπαίδευση εισήχθη με διατάξεις του Συντάγματος του 1899, με τις οποίες καθιερώθηκε η υποχρεωτική παιδεία και για τα δύο φύλα.
Κατά την περίοδο αυτή λειτούργησαν δύο τύποι δημοτικών σχολείων, τα κατώτερα (τετρατάξια) και τα ανώτερα ή πλήρη (εξατάξια). Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπήρχαν τα ημιγυμνάσια με τρεις τάξεις στα μικρά επαρχιακά κέντρα, τα πλήρη εξατάξια γυμνάσια στα αστικά κέντρα του νησιού, και τα τριτάξια ανώτερα παρθεναγωγεία των Χανίων και Νεάπολης και το πεντατάξιο Παρθεναγωγείο του Ηρακλείου. Με νόμο του 1903 ιδρύθηκε στο Ηράκλειο παιδαγωγική σχολή, το τριτάξιο διδασκαλείο και ιεροδιδασκαλείο στη Μονή Αγ. Τριάδας των Χανίων. Δάσκαλοι διορίστηκαν εκτός από απόφοιτοι Γυμνασιακών τάξεων, απόφοιτοι σχολαρχείων και ορισμένοι απόφοιτοι τετρατάξιων δημοτικών.
Ο αριθμός σχολείων και μαθητών συνεχώς μεγάλωνε μέχρι την Ένωση και τα ποσοστά αναλφαβητισμού μειώθηκαν. Η νομοθεσία της Κρητικής πολιτείας σε εκπαιδευτικά θέματα ίσχυσε ως το 1914 οπότε και εφαρμόστηκε η κοινή γενική εκπαιδευτική πολιτική και νομοθεσία του Ελληνικού Κράτους.
Πολιτιστική ζωή

Το 1899 συγκροτήθηκε ο Φιλολογικός Σύλλογος "Χρυσόστομος" και στη συνέχεια ιδρύονταν συνεχώς πνευματικά, φιλανθρωπικά, αθλητικά και εργατικά σωματεία, και διοργανώνονταν πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Επισκέπτονταν την Κρήτη πολλοί ελληνικοί και ξένοι θίασοι, και δίνονταν μαθητικές θεατρικές παραστάσεις, ορισμένες και στα αρχαία Ελληνικά, συναυλίες και οργανώνονταν μουσικοφιλολογικές εσπερίδες. Ο φωνογράφος και ο κινηματογράφος πρωτοεμφανίστηκαν στα Χανιά. Κυκλοφόρησαν εφημερίδες και περιοδικά, ενώ το 1901 στην Κρητική Βουλή έγινε πρόταση χειραφέτησης της γυναίκας, από τον Σφακιανό βουλευτή Γεώργιο Δασκαλογιάννη.



Δρομάκι από το νησί της Σπιναλόγκα
Ειδική αναφορά έχουμε για το λεπροκομείο της Σπιναλόγκα.
Το 1903 στην Κρήτη ιδρύεται Λεπροκομείο στη Σπιναλόγκα για την απομόνωση όσων έπασχαν από τη νόσο του Χάνσεν από τον υγιή πληθυσμό.
Δεν είχε βρεθεί ακόμα το φάρμακο για τη λέπρα και η κολλητική νόσος ήταν ο φόβος και ο τρόμος των ανθρώπων. Οι χανσενικοί ήταν απομονωμένοι σε περιοχές (μεσκινιές) έξω από τις πόλεις περιμένοντας να ζήσουν από την φιλευσπλαχνία των διαβατών.
Στην Κρήτη διατηρούνται ακόμα τα τοπωνύμια Μεσκινιά, για παράδειγμα στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο. Ειδικά στο Ηράκλειο πρόκειται για τη συνοικία Χρυσοπηγή που βρίσκεται νότια από τη Λεωφόρο Ικάρου, πριν τη συνοικία Πόρος.
Ήταν η εποχή που ο κόσμος πανικοβάλλονταν από τη λέπρα και οι λεπροί έπρεπε να φορούν κουδούνια για να προειδοποιούν τον κόσμο να απομακρύνεται έγκαιρα από κοντά τους. Τότε δεν γνώριζαν ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού έχει φυσική ανοσία στην ασθένεια αυτή και ότι ο κίνδυνος μόλυνσης ήταν πολύ μικρότερος από όσο νόμιζαν. Ποιος όμως θα ρίσκαρε να μολυνθεί από μια ανίατη, θανατηφόρο ασθένεια;
Έτσι ένα νησάκι ήταν ιδανική λύση για να απομακρυνθούν από τον υγιή πληθυσμό οι χανσενικοί και να αισθανθούν ασφαλείς οι υγιείς. Η Σπιναλόγκα ήταν ιδανική λύση γιατί πρόσφερε εύκολη επικοινωνία με τη στεριά για τη μεταφορά των ασθενών, τροφίμων και εφοδίων. Επίσης υπήρχαν πολλά άδεια σπίτια σ’ αυτή μετά την αποχώρηση των μουσουλμάνων κατοίκων της.
Στις 30 Μαίου του 1903 υπογράφηκε η απόφαση για να μετατραπεί η Σπιναλόγκα σε νησί των λεπρών και μεταφέρθηκαν 250 ασθενείς από διάφορα μέρη της Κρήτης. Μετά το 1913 η Κρήτη ενώθηκε με την Ελλάδα και άρχισαν να έρχονται ακόμα περισσότεροι άρρωστοι στη Σπιναλόγκα, ενώ αργότερα δέχτηκε ασθενείς ακόμα και από άλλες χώρες και χαρακτηρίστηκε σαν Διεθνές Λεπροκομείο.
Όσο για το εκκλησιαστικό μέρος έχουμε τα εξής...
Στις 4 Αυγούστου 1900 ο τότε Μητροπολίτης Κρήτης Ευμένιος Ξηρουδάκης και ο Υπουργός της αυτονομημένης Κρητικής Πολιτείας Ελευθέριος Βενιζέλος υπέγραψαν στο Ηράκλειο σύμβαση (6133/1900), που επικυρώθηκε στα Χανιά στις 14 Οκτωβρίου του ίδιου έτους και αποτέλεσε τον πρώτο Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Κρήτης (Νόμος 276/1900 της Κρητικής Πολιτείας). Σύμφωνα με αυτόν τον Κώδικα Εκκλησιαστικής Νομοθεσίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξακολουθούσε να εκλέγει τον προκαθήμενο της Κρητικής Εκκλησίας και η Πολιτεία αναγνώρισε στον Οικουμενικό Θρόνο το δικαίωμα της συνέχισης του ιδιαίτερου εκκλησιαστικού καθεστώτος της Κρήτης κατά το πρότυπο των τοπικών Επισκοπικών Συνόδων. Ο Νόμος του 1900 («Διάταγμα περί του Καταστατικού Νόμου της εν Κρήτη Ορθοδόξου Εκκλησίας») ίσχυσε για μια και πλέον 60ετία και καταργήθηκε από το ισχύοντα σήμερα Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας Κρήτης (Ν.4149/1961).

Παρασκευή 7 Μαρτίου 2014

Ο ΒΙΒΛΙΟΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

Διαπιστώνω πως τώρα τελευταία ο χρόνος έχει προσλάβει μια περίεργη επιτάχυνση.
Σε αυτή δε τη διαπίστωση καταλήγω από τον αντιστρόφως ανάλογο αριθμό των βιβλίων που καταφέρνω να διαβάσω σε ένα μήνα και ο οποίος βαίνει σταθερά μειούμενος σε σχέση με αντίστοιχες περιόδους του προηγούμενου χρόνου ,του προ-προηγούμενου κ.ο.κ.

Ξεκίνησα με την προμήθεια του George Pelecanos, ενός ελληνοαμερικάνου τρίτης γενιάς που μόνο το επώνυμο του παραπέμπει σε Ελλάδα ,καθότι τα στοιχεία που χρησιμοποιεί είναι πλήρως εξαμερικανισμένα.
Εδώ έχουμε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα το οποίο συνοδεύεται από διθυραμβικές κριτικές και αυτό από μόνο του ,αποτελεί μια πρόκληση για να ασχοληθεί κανείς μαζί του.
Εδώ όμως έρχεται η απογοήτευση.
Αν έχεις διαβάσει αστυνομικό μυθιστόρημα από ευρωπαίο συγγραφέα καταλαβαίνεις αμέσως τη διαφορά.
Ενώ το βιβλίο αυτό διαβάζεται και ρέει άνετα όταν το τελειώνεις έχεις την εντύπωση πως μόλις έχεις δει μια αμερικάνικη ταινία βίας.Καμία σχέση με τον απόηχο που αφήνουν τα ευρωπαικά μυθιστορήματα αστυνομικής πλοκής.
Για το καλοκαίρι μόνο και με την προυπόθεση ότι έχετε ξεμείνει από βιβλία.
Ηθικό δίδαγμα που βγαίνει από όλο αυτό είναι να μην εμπιστευόμαστε τις κριτικές αλλά να διαμορφώνουμε ιδίαν γνώμην.


Έπειτα ήρθε η Δακρυσμένη Μικρασία του Τζανακάρη (αυτού που έχει γράψει και την ιστορία των ληστών της Ελλάδας).
Καταπληκτική ιστορική αφήγηση με εξαιρετική παράθεση λεπτομερειών από το πώς ξεκίνησε πώς εξελίχθηκε και πως τελικά κατέληξε το φιάσκο της Μικρασιατικής εκστρατείας.
Όσο εμβαθύνει κανείς ως Έλληνας σε αυτή την ιστορία ,τόσο πονάει από την κατάληξη της.
Ένα must για όσους ενδιαφέρονται για την ιστορία της Σμύρνης.



Τέλος ,η λογοτεχνική αποκάλυψη αυτού του μήνα, "Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από ένα παράθυρο και εξαφανίστηκε" του Σουηδού Γιούνας Γιούνασον.
Ίσως φταίει το γεγονός ότι πλησιάζω (οσονούπω) τα εκατό αλλά βρήκα το βιβλίο καταπληκτικό και ευρηματικότατο.
Σίγουρα όταν είσαι εκατό έχεις πολλές αναμνήσεις ,αλλά τίποτα δε σε εμποδίζει να πηδήξεις ένα παράθυρο και να ζήσεις την περιπέτεια της ζωής σου ενώ παράλληλα αφηγείσαι το παρελθόν σου το οποίο αγγίζει όλη την παγκόσμια ιστορία του εικοστού αιώνα.
Όλο το βιβλίο είναι δοσμένο με εκπληκτικό χιούμορ και το προτείνω σε όποιον θέλει να διαβάσει κάτι πρωτότυπο και διαφορετικό.



Και ένα κομμάτι περιπλάνησης εμπνευσμένο από τον εκατοντάχρονο.