Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2013

ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ (1880-1909) 1. Η εδραίωση του δικομματισμού.

Το κεφάλαιο ξεκινά με ένα καταιγισμό χρονολογιών οι οποίες αλληλοκαλύπτονται μεταξύ τους δημιουργώντας σύγχυση.
Ποιες είναι λοιπόν αυτές οι εκλογές του 1875 μέχρι το 1880 :
Ιδού
Χαρίλαος Τρικούπης
27 Απριλίου 1875
- 15 Οκτωβρίου 1875
Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη 1875 καιΕλληνικές βουλευτικές εκλογές 1875. Καθιέρωση της Αρχής της Δεδηλωμένης[5]
Αλέξανδρος Κουμουνδούρος
15 Οκτωβρίου 1875
– 26 Νοεμβρίου 1876
Κυβέρνηση Αλέξανδρου Κουμουνδούρου 1875
Επαμεινώνδας Δεληγεώργης
26 Νοεμβρίου 1876
– 1 Δεκεμβρίου 1876
Κυβέρνηση Επαμεινώνδα Δεληγιώργη 1876
Αλέξανδρος Κουμουνδούρος
1 Δεκεμβρίου 1876
– 26 Φεβρουαρίου 1877
Κυβέρνηση Αλέξανδρου Κουμουνδούρου 1876
Επαμεινώνδας Δεληγεώργης
26 Φεβρουαρίου 1877
– 19 Μαΐου 1877
Κυβέρνηση Επαμεινώνδα Δεληγιώργη 1877
Αλέξανδρος Κουμουνδούρος
19 Μαΐου 1877
– 26 Μαΐου 1877
Κυβέρνηση Αλέξανδρου Κουμουνδούρου 1877
Κωνσταντίνος Κανάρης
26 Μαΐου 1877
– 2 Σεπτεμβρίου 1877
Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη 1877. Οικουμενική κυβέρνηση μετά τον θάνατο του Κανάρη (14 Σεπτεμβρίου 1877, ν.η.). Προέδρευαν εναλλάξ οι υπουργοί.
Αλέξανδρος Κουμουνδούρος
11 Ιανουαρίου 1878
– 21 Οκτωβρίου 1878
Κυβέρνηση Αλέξανδρου Κουμουνδούρου 1878
Χαρίλαος Τρικούπης
21 Οκτωβρίου 1878
– 26 Οκτωβρίου 1878
Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη 1878
Αλέξανδρος Κουμουνδούρος
26 Οκτωβρίου 1878
– 10 Μαρτίου 1880
Κυβέρνηση Αλέξανδρου Κουμουνδούρου 1878

Ας πάμε στον Τρικούπη τώρα.


Γεννήθηκε στο Ναύπλιο και καταγόταν από την ιστορική οικογένεια Τρικούπη του Μεσολογγίου και την οικογένεια Καρατζά της Κωνσταντινούπολης. Ήταν γιος του Σπυρίδωνα Τρικούπη πολιτικού, ιστορικού και επίσης πρωθυπουργού της Ελλάδας και της Αικατερίνης το γένος Μαυροκορδάτου. Ανάδοχός του ήταν ο ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης. Μετά τη φοίτησή του σε γυμνάσιο της Αθήνας, όπου γυμνασιάρχης του ήταν ο Γεώργιος Γεννάδιος, σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου μετά τριετή φοίτηση συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι. Με το τέλος των σπουδών του χρημάτισε ιδιαίτερος γραμματέας του πατέρα του Σπυρίδωνα, που τότε ήταν πρέσβης στο Λονδίνο και ακολούθως το 1856 διορίσθηκε επίσημος γραμματέας της πρεσβείας στο Λονδίνο ακολουθώντας το διπλωματικό σώμα. Το 1862 εκλέχτηκε πληρεξούσιος της Β΄ Εθνικής Συνέλευσης της ελληνικής παροικίας του Λονδίνου και αποσυρθέντος του πατέρα του ανέλαβε ως επιτετραμμένος της πρεσβείας. Αν και η διπλωματική σταδιοδρομία του υπήρξε βραχεία, εν τούτοις διακρίθηκε για την απαράμιλλη δεξιοτεχνία του, το 1863, κατά τις διαπραγματεύσεις με την αγγλική κυβέρνηση, ως πληρεξούσιος της ελληνικής κυβέρνησης, στη σχετική συνθήκη της παραχώρησης των Ιονίων νήσων από τη Μεγάλη Βρετανία στο Βασίλειο της Ελλάδος, που ήταν ο κυρίαρχος όρος αποδοχής του στέμματος του Βασιλείου από τον πρίγκιπα και μετέπειτα Βασιλέα των Ελλήνων Γεώργιο τον Α΄. Σημειώνεται ότι το θέμα της παραχώρησης, στην πραγματικότητα εκχώρησης, των νήσων αυτών δεν ήταν τόσο απλό μετά την αντίδραση της Βασιλικής Αυλής της Δανίας, όπου η σχετική συνθήκη είχε συνομολογηθεί ερήμην της ελληνικής κυβέρνησης, συνέπεια της οποίας ήταν να ακολουθήσει δεύτερη σχετική συνθήκη με το διπλωματικό όρο "ενσωμάτωση". Επί της 2ης αυτής συνθήκης ήταν πληρεξούσιος ο Χ. Τρικούπης, του οποίου η διπλωματική καριέρα κράτησε 8 έτη (1856-1864).
Πολιτική σταδιοδρομία.



Το γραφείο του Χ. Τρικούπη. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα
Το 1864 παραιτήθηκε από τη διπλωματική υπηρεσία για να συμμετάσχει στις εκλογές. Το 1865 εκλέχτηκε βουλευτής Μεσολογγίου και το 1866 ανέλαβε τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών στην 3η κυβέρνηση του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, αλλά στους επόμενους μήνες ήρθε σε διάσταση απόψεων με τον Κουμουνδούρο και απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση. Για τέσσερα χρόνια πολιτεύτηκε (1868-1872) ανεξάρτητα από τα κόμματα που υπήρχαν.
Το 1872 ίδρυσε το «Πέμπτο κόμμα», στο οποίο συγκεντρώθηκαν οι πιο φιλελεύθερες και προοδευτικές προσωπικότητες της εποχής. Το 1874, μέσα σε κλίμα πολιτικής αυθαιρεσίας της τότε κυβέρνησης του Δ. Βούλγαρη, με τα περίφημα Στηλιτικά, έγραψε στην εφημερίδα "Καιροί" ένα σαρκαστικό άρθρο με τον τίτλο «Τις πταίει», που δημοσιεύτηκε στις 29 Ιουνίου του 1874, στο οποίο κατήγγειλε το πολιτικό σύστημα της εποχής, αλλά ουσιαστικά κατηγορούσε το Βασιλέα, επειδή μετά την πτώση του Δεληγιώργη, εξ αιτίας των Λαυρεωτικών, είχε χρίσει κυβέρνηση εκείνη του Βούλγαρη που ήταν μειοψηφίας. Την εποχή εκείνη με το υφιστάμενο Σύνταγμα κανένα κόμμα δεν μπορούσε να πλειοψηφήσει από μόνο του. Έτσι όλοι οι τότε κυβερνητικοί σχηματισμοί ήταν κυβερνήσεις μειοψηφίας. Ο δε Βασιλεύς, προκειμένου ν' αποφύγει κατάσταση ακυβερνησίας με συνεχείς επαναλαμβανόμενες εκλογές, αναγκαζόταν κάθε φορά να χρίζει κυβέρνηση το κόμμα εκείνο με τη λιγότερη μειοψηφία.
Ο Χ. Τρικούπης μετά το πρώτο του εκείνο άρθρο δημοσίευσε και δεύτερο στις 9 Ιουλίου του 1874 με τον τίτλο "Παρελθόν και Ενεστώς", με το οποίο έθετε ως δόγμα της Βουλής τη "δεδηλωμένη" (εμπιστοσύνη) της Βουλής, που αργότερα και καθιερώθηκε ως "αρχή της δεδηλωμένης". Για το τόλμημα όμως των άρθρων του αυτών, αν και το πρώτο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ακαδημαϊκή διάλεξη, στρεφόμενη όμως κατά του «ανεύθυνου» κατά το Σύνταγμα Βασιλέως συνελήφθη ο εκδότης της εφημερίδας Π. Κανελλίδης θεωρούμενος ως ο συντάκτης. Κατά την ανάκριση απροσδόκητα αποκαλύφθηκε ότι πραγματικός συντάκτης ήταν ο Χ. Τρικούπης που παρουσιάστηκε αυθόρμητα και ανέλαβε την ευθύνη των ανυπόγραφων άρθρων του. Έτσι, αναγκάστηκε η Δικαιοσύνη να προφυλακίσει τον Τρικούπη με μόνο τέσσερις ημέρες φυλάκιση, πλην όμως αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση και τελικά αθωώθηκε με βούλευμα.
Παρά ταύτα λίγους μήνες μετά, τον Απρίλιο του 1875, πήρε εντολή από το Βασιλέα να σχηματίσει κυβέρνηση, την Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη 1875, διαλύοντας τη Βουλή και τη διενέργεια στη συνέχεια εκλογών. Παρέμεινε έτσι στην εξουσία για 5,5 περίπου μήνες, μέχρι τις 15 Οκτώβριο του ίδιου έτους, όπου κατά τις εκλογές που διεξάχθηκαν, διατηρώντας και αυτός μειοψηφία αναγκάσθηκε σε παραίτηση υπέρ του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, που είχε πλειοψηφήσει.
Ιδού πως περιγράφει τα τότε γεγονότα με τους ανεπανάληπτους σατιρικούς του στίχους ο "σύγχρονος Αριστοφάνης" Γεώργιος Σουρής:
"Και ήτο για το Σύνταγμα παντού συνομιλία,
και ο Τρικούπης έγραψε πως πταίει η βασιλεία,
Και είδε ο Γεώργιος πως του εγιναν κουνούπι
και δυό βεντούζες έβαλε στο Σύνταγμα κοφτές,
κι εκάθησε στο θρόνο του και είπε στον Τρικούπη
«έλα λοιπόν να κυβερνάς εσύ οπού δεν φταίς!»
...........................................................
Κι εβγήκε ο Χαρίλαος από τη φυλακή
κι εφύτρωσε Πρωθυπουργός με κόκκινο βρακί,
...........................................................
Και πάταγος ηκούετο και οχλοβοή μεγάλη,
και ο Τρικούπης έπεσε βαρύς στα χαμηλά,
και ήλθαν τρίτοι, δεύτεροι, και τέταρτοι και άλλοι,
και κάθε τόσο κόμματα εγένοντο πολλά.
Ο δε Μεγαλειότατος δεν έλεγε μια λέξη
και μόνος του εψιθύριζε «ας βρέξει ότι τρέξει»
Το 1877 ανέλαβε το Υπουργείο Εξωτερικών στην οικουμενική κυβέρνηση Κανάρη.
Όταν έπεσε η κυβέρνηση Κουμουνδούρου, που αντικατέστησε την Κυβέρνηση Κανάρη, ο Τρικούπης έφτιαξε μια κυβέρνηση, την Κυβέρνηση Χαριλάου Τρικούπη 1878 (που την αποκάλεσαν Υπουργείον Τρικούπη-Ζαΐμη), η οποία δεν μπόρεσε να βρει υποστήριξη στη Βουλή και έπεσε πέντε ημέρες μετά το σχηματισμό της.
Το 1879 κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές του 1879, το Μάρτιο σχημάτισε την Κυβέρνηση Χαριλάου Τρικούπη 1880, αλλά τον Οκτώβριο του ίδιου έτους η κυβέρνηση παραιτήθηκε.
Tον Μάρτιο του 1882 επανήλθε στην πρωθυπουργία με την Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη 1882, η οποία παρέμεινε μέχρι το 1885.
Επανήλθε το 1886 με την Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη 1886. Ένα χρόνο αργότερα κέρδισε τις εκλογές του 1887, αλλά έχασε εκείνες του 1890, οπότε και έπεσε η κυβέρνησή του.
Ανέλαβε πάλι την πρωθυπουργία στην Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη 1892. Στην τελευταία περίοδο της πρωθυπουργίας του (Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη 1893-1895) η Ελλάδα πτώχευσε και σταμάτησε μονομερώς να αποπληρώνει δάνεια που είχε λάβει από το εξωτερικό.
Στον Τρικούπη αποδίδεται η φράση "δυστυχώς επτωχεύσαμεν" ενώπιον της Βουλής, την οποία, όμως ουδέποτε διετύπωσε, όπως αποδεικνύεται από την ανάγνωση των πρακτικών της Βουλής. Πέραν αυτού, από μελέτη των στοιχείων εκτιμάται ότι η πτώχευση θα είχε αποφευχθεί, αν ο βασιλιάς Γεώργιος Α' αποδεχόταν τους χειρισμούς του Χαρίλαου Τρικούπη για τη σύναψη νέου δανείου για την αντιμετώπιση του χρέους. Ο Γεώργιος δεν δέχτηκε την πρόταση του Τρικούπη να κυρωθεί η σύμβαση του δανείου - όπως προέβλεπε σχετικός Νόμος - και τη σύσταση «Ταμείου Δανείου» με βασιλικό διάταγμα και αντιπρότεινε να δώσει η Βουλή ειδική εξουσιοδότηση. Πιεζόμενος από τον Τρικούπη ζήτησε προθεσμία 48 ωρών "για να σκεφτεί". Στο διάστημα αυτό με κρυπτογραφικό τηλεγράφημα που εστάλη στο Λονδίνο από τα Ανάκτορα δινόταν η εντολή να πουλήσουν στο χρηματιστήριο πολλών εκατομμυρίων ομολογίες ελληνικών δανείων, που οι τιμές τους ανέβαιναν καθημερινά εν όψει του νέου δανείου. Το ανακτορικό παιχνίδι οδήγησε αμέσως τον Τρικούπη σε παραίτηση και τη χώρα, ύστερα από λίγο, στην πτώχευση. Στις εκλογές του 1895 απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής με αποτέλεσμα να αυτοεξοριστεί στις Κάννες της Γαλλίας. Το 1896, λίγο πριν πεθάνει, τέθηκε χωρίς την θέλησή του υποψήφιος στις αναπληρωματικές εκλογές στην επαρχία Βάλτου και εκλέχτηκε πανηγυρικά. Απεβίωσε σε ηλικία 64 ετών στις Κάννες και ενταφιάστηκε στην Αθήνα.
Το άγαλμα του Χαρίλαου Τρικούπη στην Παλιά Βουλή. Αναγράφεται η ρήση "Η Ελλάς θέλη να ζήση και θα ζήση"
Τον Οκτώβριο του 1867 ως υπουργός Εξωτερικών υπέγραψε σύμφωνο αμυντικής συνεργασίας με τον ηγεμόνα Μιχαήλ της Σερβίας.
Το Μάρτιο του 1880 με πρότασή του καταργήθηκε ο φόρος της δεκάτης στα δημητριακά προϊόντα και αντικαταστάθηκε με το φόρο επί των αροτριώντων κτηνών. Επίσης μείωσε τη στρατιωτική θητεία σε ένα έτος αντί τριών που ήταν μέχρι τότε.
Με την κυβέρνηση που συγκρότησε το Μάρτιο του 1882 αναδιοργάνωσε την αστυνομία, την αγροφυλακή και τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Θέσπισε νόμους για προσόντα, μονιμότητα και προαγωγή δημοσίων υπαλλήλων. Αποφάσισε την αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδας και τη δημιουργία σιδηροδρομικού δικτύου. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ το 1882 υπήρχαν σε λειτουργία μόνο 9 περίπου χιλιόμετρα σιδηροδρομικής γραμμής που συνέδεαν την Αθήνα (Θησείο) με το επίνειό της, τον Πειραιά, το 1893 λειτουργούσαν 914 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών και άλλα 490 ήταν υπό κατασκευή. Για τη χρηματοδότηση των έργων πήρε δύο μεγάλα δάνεια και επέβαλε φορολογία στον καπνό και το κρασί. Η διάνοιξη της Διώρυγας της Κορίνθου επετεύχθη χάρη στον Τρικούπη, ο οποίος και την εγκαινίασε το 1893. Επίσης έδωσε ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη της παιδείας.
Στην επόμενη διακυβέρνησή του (1886-1890) μείωσε τον αριθμό των βουλευτών από 240 σε 150 (το κατώτατο όριο που προέβλεπε τότε το Σύνταγμα) και επίσης ενίσχυσε το Βασιλικό Ναυτικό με παραγγελία τριών μεγάλων πλοίων, των θωρηκτών Ύδρα, Σπέτσαι και Ψαρά, για τη χρηματοδότηση των οποίων αναγκάστηκε να πάρει και άλλο ένα δάνειο. Επέβαλε και φόρο επί των οικοδομών.
Ο Χαρίλαος Τρικούπης επιδίωξε έναν ιδιαίτερα αισιόδοξο εκσυχρονισμό, ο οποίος παρουσίασε πάντως προβλήματα, καθώς οι αλλαγές δε βρήκαν πρόσφορο έδαφος λόγω της προβληματικής ελληνικής οικονομίας και του συντηρητικού πνεύματος της εποχής. Χαρακτηριστικός πολιτικάντης αντίπαλος στην εποχή του ήταν ο Τσελεπίτσαρης που διοργάνωνε πορείες με εναντίον του Τρικούπη συνθήματα.
Χαρακτηριστικό της προοδευτικότητάς του είναι το παράτολμο, για την εποχή του, όραμά του για τη ζεύξη του στενού Ρίου-Αντιρρίου, ιδέα που υλοποιήθηκε πάνω από έναν αιώνα αργότερα, το 2004, με την κατασκευή της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου, στην οποία δόθηκε το όνομά του στις 25 Μαΐου 2007.
Γενικότερα, η δράση του Χαρίλαου Τρικούπη στην Ελλάδα, θεωρείται ως μία από τις πιο καθοριστικές για τη μετάβαση της χώρας στον 20ό αιώνα. Το έργο του προκάλεσε πολλές φορές διχογνωμίες και αντιδράσεις την εποχή εκείνη, όμως τα αποτελέσματά του σε πολλές περιπτώσεις είναι ορατά ακόμα και στη σύγχρονη και μεταγενέστερη Ελλάδα.
Συνοψίζοντας, ο Χαρίλαος Τρικούπης υλοποίησε πολλά έργα στη χώρα με στόχο τον εκσυγχρονισμό της και γι' αυτό αποτελεί αναμφίβολα έναν από τους μεγαλύτερους πολιτικούς που πέρασαν από αυτήν.

Και λίγο από Δηλιγιάννη τώρα...


Ήταν γιος του Πανάγου Δεληγιάννη και εγγονός του κοτζαμπάση της Πελοποννήσου, Ιωάννη Δεληγιάννη.
Εκλεγόταν βουλευτής από το 1862. Χρημάτισε υπουργός Εξωτερικών, Οικονομικών, Εκκλησιαστικών (1877 και 1878) και Εσωτερικών σε διάφορες κυβερνήσεις. Το 1883 αναδείχθηκε αρχηγός του Εθνικού Κόμματος και το 1885 χρίσθηκε για πρώτη φορά Πρωθυπουργός, αξίωμα στο οποίο ανήλθε άλλες τέσσερις φορές σε βραχύβιες κυβερνήσεις. Διατέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας στην Κυβέρνηση Θεόδωρου Δηλιγιάννη 1885-1886, στην Κυβέρνηση Θεόδωρου Δηλιγιάννη 1890-1892, στην Κυβέρνηση Θεόδωρου Δηλιγιάννη 1895-1897 και στην Κυβέρνηση Θεόδωρου Δηλιγιάννη 1902-1903. Καταγόταν από την επί Τουρκοκρατίας ισχυρή Λαγκαδινή οικογένεια κοτζαμπάσηδων, τους Δεληγιανναίους.
Έγινε πληρεξούσιος της Β΄ Εθνοσυνέλευσης το 1862, ενώ το 1863 πρώτη φορά υπουργός Εξωτερικών, από τότε πολλές φορές βουλευτής, υπουργός και πέντε φορές πρωθυπουργός. Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης έχει μείνει στην ιστορία ως πολιτικός λαϊκιστής και πολλές φορές δημαγωγός. Θεωρείται ο κύριος υπεύθυνος για την χρεοκοπία του ελληνικού κράτους το 1893. Αφού διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία τον Χαρίλαο Τρικούπη το 1885, αναίρεσε ορισμένους κρίσιμους θεσμούς που είχε θεσπίσει ο προκάτοχος του. Μείωσε τους φόρους και δημιούργησε ένα σύστημα προσλήψεων στο δημόσιο χωρίς απαίτηση τυπικών προσόντων (προς μεγάλη ικανοποίηση των πολιτών). Δημιούργησε ένα κλίμα προσδοκίας για εισβολή στην Τουρκία, που εκείνη την εποχή κατέρρεε ως αυτοκρατορία και επέκταση των ελληνικών συνόρων προς την Μακεδονία (τότε έφταναν μέχρι την Θεσσαλία). Πρώτη συνέπεια των πράξεών του ήταν ο ναυτικός αποκλεισμός της Ελλάδας από τους συμμάχους. Όταν στην συνέχεια ξεκίνησε εξωτερικό δανεισμό για να αντεπεξέλθει στην δυσμενή οικονομική κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η Ελλάδα (λόγω μειωμένων φόρων και αδιάκριτων διορισμών στο δημόσιο), ο βασιλιάς τον έπαυσε και ανέλαβε και πάλι ο Τρικούπης. Τα συσσωρευμένα χρέη ήταν τόσα που το 1893 η Ελλάδα πτώχευσε.
Όμως ο Δηλιγιάννης θεωρείται υπεύθυνος και για τον ΔΟΕ που επιβλήθηκε στην Ελλάδα το 1897. Η Ελλάδα ενεπλάκη τελικά σε πόλεμο με τους Τούρκους τον Απρίλιο του 1897 ο οποίος όμως είχε κριθεί πριν να αρχίσει. Η Ελλάδα αναγκάστηκε να πληρώσει πολεμικές αποζημιώσεις στην Τουρκία και έτσι στράφηκε και πάλι στον δανεισμό. Αυτή την φορά όμως οι προστάτιδες δυνάμεις ανέλαβαν οι ίδιες να εισπράξουν τα δάνεια και επέβαλαν στην Ελλάδα τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο που κράτησε για 50 περίπου χρόνια, μέχρι και μετά την λήξη του Β' παγκοσμίου πολέμου.
Ο Δηλιγιάννης ήταν πολέμιος των χαρτοπαικτικών λεσχών οι οποίες ήταν μάστιγα για την εποχή του. Δολοφονήθηκε στις 31 Μαΐου 1905 στις σκάλες της βουλής από τον χαρτοπαίκτη και μόνιμο θαμώνα χαρτοπαικτικών λεσχών Αντώνιο Γερακάρη (που τον φώναζαν και Κωσταγερακάρη από το όνομα του πατέρα του) επειδή είχε απαγορεύσει τη λειτουργία τους.
Κατά μια άλλη εκδοχή η δολοφονία του υπήρξε συνέπεια της άρνησης του να επιλύσει το Κρητικό Ζήτημα (την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα).
Η καρδιά του φυλάσσεται στην εκκλησία των Ταξιαρχών στα Λαγκάδια.

Και για να ευθυγραμμίσουμε τη βαρύτητα του σκηνικού με κάτι ποιοτικό ,ο αγαπημένος Ραχμάνινοφ.

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Πάει και αυτός ο κατακαλοκαιρινός μήνας, ο μήνας της ξεγνοιασιάς του διαβάσματος και των έξτρα εξόδων.
Με το βιβλίο πάντα για συντροφιά ,άλλοτε με επιβράβευση της επιλογής και άλλοτε όχι, διαβάστηκαν τα εξής.
Πρώτα από όλα ολοκλήρωσα την "Τριλογία του Βερολίνου" του Κερρ που το είχα ξεκινήσει από τον προηγούμενο μήνα.
Παρουσιάζεται το ναζιστικό κράτος και ο απόηχος του και πως αυτό λειτουργούσε για τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους για τους οποίους αποτελούσε αναπόδραστη πραγματικότητα.
Η τρίτη ιστορία ,που κλείνει το βιβλίο έχει ένα εκπληκτικό φινάλε.
Επειδή το καλοκαίρι φέρνει αναγνώσματα που δεν τα αποτολμά κανείς τον υπόλοιπο χρόνο αποφάσισα να διαβάζω μια αυτοβιογραφία της Σώτης Τριανταφύλλου που έπεσε στα χέρια μου.
Από τρία τέσσερα μυθιστορήματα που είχα ήδη διαβάσει δεν είχα και πολύ μεγάλη ιδέα .Μερικές φορές όμως η αποδοχή έρχεται και μέσα από τις απευθείας εξομολογήσεις.
Ενιωσα λοιπόν πώς η κυρία Τριανταφύλλου για μερικούς είναι συνοδοιπόρος της ζωής.
Το βιβλίο της μου θύμισε road book ,κάτι σαν Κέρουακ και μου άρεσε.


Από επιλογή της μικρής μου κόρης ,βρέθηκα να κρατάω τη "σερενάτα ", εκδόσεις Πατάκη του Τούρκου συγγραφέα Λιβανελί , που εμείς εδώ τον γνωρίζουμε περισσότερο ως μουσικό από τις συνεργασίες του με τον Μίκη Θεοδωράκη.
Ενδιαφέρουσα ιστορία με κεντρικό πρόσωπο την πόλη της Κωνασταντινούπολης και βασικό θέμα την περιπλάνηση ενός καραβιού με Εβραίους ,της Σερενάτας το οποίο τελικά θα καταλήξει βυθισμένο με εκατόμβη νεκρών θυσιαζόμενο ως πιόνι σε μια σκακιέρα συγκρουόμενων συμφερόντων των μεγάλων.
Πραγματική ιστορία την οποία ο Λιβανελί τη χρησιμοποιεί λίγο απλοικά βάζοντας σφήνες τουρκικού εθνικισμού δοσμένου μέσα από ένα αριστερό φίλτρο. Με λίγα λόγια πίσω από το ενδιαφέρον σενάριο που αναπτύσσει ο συγγραφέας μας φωνάζει πως δεν είμαστε όλοι οι Τούρκοι Σελτζούκοι. Μπορούμε και να είμαστε και πολιτισμένοι.
Μόνο και για το πραγματικό συμβάν που αφηγείται εδώ ,αξίζει κανείς να το διαβάσει.



Πάνω στη σερενάτα του Σούμπερτ είναι βασισμένος ο τίτλος.

Το βιβλίο του Ενεπεκίδη που ακολουθεί είναι ένας θησαυρός αφηγήσεων ξένων περιηγητών στην Ελλάδα του 19ου αιώνα ,αφηγήσεων οι οποίες αποκαθιστούν στο σωστό μέτρο ποιος ήταν ο Έλληνας τότε και ποια η Ελλάδα.
Χρησιμότατο για τις μικρές ψηφίδες ιστορίας που περιέχει.


Τέλος διάβασα τον" καιρό των καταιγίδων" της Yalom.
Είναι μια συλλογή ημερολογίων που έγραψαν γυναίκες κατά τη Γαλλική επανάσταση ,προερχόμενες και από τις δύο πλευρές .
Όσο διαβάζω για τη Γαλλική επανάσταση και τις θηριωδίες που ακολούθησαν ,τόσο πείθομαι ότι στα χέρια μας φτάνει ελάχιστη γνώση του τι πραγματικά συνέβη και μάλιστα μετά από εντατικό φιλτράρισμα.
Η Yalom έτσι και αλλιώς έχει δώσει εκπληκτικά ιστορικά βιβλία και αυτό δεν θα μπορούσε να υστερεί.