ΙΣΤΟΡΙΑ 4. Τα πρώτα νέφη

Ερχόμαστε στο κεφάλαιο από το οποίο αρχίζει η διαμάχη του πρίγκιπα Γεωργίου με τον Βενιζέλο πάνω στο ζήτημα της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα.Οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ιταλία απέσπασαν την Κρήτη από την Αυτοκρατορία του Σουλτάνου και την έθεσαν υπό τον έλεγχό τους. Εγγυητές της νέας τάξης στο νησί και των αποφάσεων των Δυνάμεων είναι ένας διεθνής στρατός κατοχής. Στο Ρέθυμνο εγκαθίσταται ρωσικός στρατός, στο Ηράκλειο αγγλικός, στον Άγιο Νικόλαο ιταλικός και στα Χανιά γαλλικός. Ουσιαστικά την κατέστησαν ένα διεθνές προτεκτοράτο κοινού ελέγχου με ένα καθεστώς Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου εγκαθιστώντας στις τρεις μεγάλες πόλεις δικό τους στρατό, με αρκετές πολιτικές αρμοδιότητες, και τοποθετώντας ηγεμόνα της νεότευκτης πολιτείας ένα πρόσωπο κοινής εμπιστοσύνης. Ο Πρίγκιπας Γεώργιος αποτελούσε διπλωματική επιτυχία της Ρωσίας, καθώς συνδεόταν φιλικά αλλά και συγγενικά με τον Τσάρο, αλλά συνταίριαζε και τα συμφέροντα της Αγγλίας, αφού ήταν γιος του αγγλόφιλου Έλληνα Βασιλιά και της Γαλλίας ως συμμάχου της Ρωσίας. Ο Πρίγκιπας Γεώργιος συνδεόταν συγγενικά από την πλευρά της μητέρας του με τον οίκο των Ρομανόφ, ενώ σε ένα ταξίδι στην Ιαπωνία είχε σώσει τον Τσάρο Νικόλαο από μία δολοφονική απόπειρα. Επίσης, διατηρούσε τις παραδοσιακές καλές σχέσεις της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδας με τον Βρετανικό θρόνο και οίκο ( στη διάρκεια του Α Π.Π. τάχθηκε με το πλευρό των Αγγλογάλλων, ενώ αντίθετα ο αδελφός του με την Γερμανία) Από τη μεριά της Ελλάδας, ικανοποιούσε πλήρως τις επιδιώξεις της για το προσεχές μέλλον αφού ακόμη δεν ήταν εφικτό να πραγματοποιήσει άμεσα την προσάρτηση της Κρήτης. Αποτελούσε ταυτόχρονα εγγύηση στους κρητικούς ηγέτες για την άμεση σύνδεση με τα ξένα οικονομικά και πολιτικά κέντρα καλύπτοντας όλες τις επιδιώξεις τους. Τα μεγάλα δάνεια των 6.000.000 και 9.300.000 φράγκων που έδωσαν οι Δυνάμεις στη νεοσύστατη Κρητική Πολιτεία δείχνουν το μέγεθος των φιλοδοξιών τους για το νησί και εξυπηρετούν την προοπτική της σύνδεσης και εξάρτησης με το ευρωπαϊκό κεφάλαιο.

Τον Σεπτέμβρη του 1900 ο Γεώργιος έκανε μία περιοδεία στην Ευρώπη, όπου πείσθηκε ότι η ένωση ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί. Πρότεινε τότε: «η εξουσία την οποίαν έχουν σήμερα αι Δυνάμεις επί της Κρήτης να μεταδοθή υπ’ αυτών εις τον βασιλέα της Ελλάδος. Ούτος δε να διορίση ένα εκ των υιών του ως αντιβασιλέα, όστις να κυβερνά τον τόπον χωρίς Βουλάς και σύνταγμα διότι με αυτά τα πράγματα ο τόπος δεν πάει μπροστά». Στόχος του Γεωργίου ήταν ένα απολυταρχικό καθεστώς, με συνδετικό κρίκο Ελλάδας και Κρήτης το πρόσωπό του. Οι βενιζελικοί υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση είναι αυταρχική και ότι ο λαός θέλει δημοκρατικότερη διακυβέρνηση. Οι βενιζελικοί, πέρα από την «φυσική» αντιπάθεια προς τους κυβερνητικούς, διαφωνούν στο ζήτημα της ένωσης, καθώς αυτό συνδέεται άρρηκτα με το θεσμικό καθεστώς της Πολιτείας, αλλά και τους όρους με τους οποίους θα γίνει η Ένωση. Θέλουν την ένωση, αλλά όχι άμεσα, αργότερα και μέσα σε ένα πλαίσιο που να τους ικανοποιεί. Ο Βενιζέλος είχε αντιληφθεί τα σχέδια των μεγάλων και γνώριζε τις εντολές που είχε ο πρίγκιπας. Αγωνίζεται να ενισχύσει την αυτονομία της Κρήτης, ζητά να διευρυνθεί η Κρητική χωροφυλακή και να αντικαταστήσει τα στρατεύματα των μεγάλων δυνάμεων που παρέμεναν στο νησί. Όσο θα υπήρχε ξένος στρατός δεν θα ήταν πραγματικά ελεύθερη η πατρίδα του. Αξιώνει το Σύνταγμα της Κρητικής Πολιτείας να γίνει φιλελεύθερο γιατί μόνο όταν ο Κρητικός λαός θα μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα θα μείνει άσβηστη η φλόγα του ενωτικού αγώνα. Απαιτεί, μετά τον τερματισμό της θητείας του πρίγκηπα, ο νέος αρμοστής να εκλεγεί από την Κρητική εθνοσυνέλευση και να διορισθεί εν ονόματι του βασιλιά των Ελλήνων – τότε ο βασιλιάς θα είχε το δικαίωμα να ανακαλέσει τον αρμοστή του και να κηρύξει την ένωση του νησιού με την Ελλάδα, χωρίς την έγκριση των μεγάλων: «Ούτως η Κρήτη θα απέβαινε‘‘Δέσποινα εν τω ιδίω οίκω’’... προς ταχυτέραν και ασφαλεστέραν επιτυχίαν τουεπιδιωκόμενου σκοπού, δηλαδή της ένωσης».

Τότε τα τοπικά προβλήματα λησμονήθηκαν και ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός με τον Γεώργιο στρέφεται κατά του Βενιζέλου για να συκοφαντηθεί ο αγώνας του με πρόσχημα την Κρητική χωροφυλακή. Τον κατηγορούν ότι θέλει ισχυρή χωροφυλακή γιατί έχει εγκαταλείψει το όνειρο της ένωσης και θέλει την Κρήτη ανεξάρτητη Πολιτεία. Από Αθήνα οι αρθογράφοι των Αθηνών συνιστούν: «Η Κρήτη είναι ελληνική. Ας στρέψωμε τα βλέμματά μας προς την Μακεδονία» «Η Κρήτη δεν είναι ακόμη ελληνική» απαντά ο Βενιζέλος «και πρέπει να γίνη πριν να τεθή μακεδονικόν ζήτημα, γιατί τότε η Ελλάς θα υποχρεωθή να συμβιβασθή – και θα κερδίση την Κρήτη, αλλά θα χάση την Μακεδονία». Η πολιτική εφημερίδα «Κήρυξ» εκδόθηκε αρχικά από τον Βενιζέλο, προκειμένου να υποστηρίξει τις θέσεις του και να αντιμετωπίσει τις κατηγορίες εναντίον του. Στο κύριο άρθρο του πρώτου φύλλου με τίτλο «Αντί Προγράμματος» αναπτύσσει τις θέσεις του και δηλώνει ότι είναι: «[...] Απαρασαλεύτως αφωσιωμένος εις την εθνικήν ιδέαν και βαθύτατα πεπεισμένος, ότι μόνην ριζικήν λύσιν του κρητικού ζητήματος θ’ αποτελέση η προς την Ελλάδα ένωσις [...]παραδίδοντας Κρήτην ευημερούσα και ακμάζουσα και όχι χρεωκοπημένη και παράλυτο [...]». Στα πρώτα πέντε βαρυσήμαντα άρθρα του με τίτλο »Γεννηθήτω Φως» δηλώνει ότι: «ο «Κήρυξ» διερμηνεύει τας πολιτικάς μου ιδέας». Αντίπαλη της εφημερίδα είναι η «Πατρίς» στην οποία αρθρογραφεί ο ιδιαίτερος γραμματέας του πρίγκιπα Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος. Ο δημοσιογραφικός αγώνας είναι σκληρός, εξοντωτικός. Δικαστικές διώξεις, ποινές και παύσεις ακολουθούν με οριστική παύση στις 14 Μαρτίου 1903 μαζί με την καταδίκη του Ελευθερίου Βενιζέλου «επί δημοσιογραφική εξυβρίσει» σε φυλάκιση 15 ημερών, την οποία και εξέτισε στις φυλακές του Ιτζεδίν.

)